________________
ਇਹ ਸਭ ਤਰੱਸ ਜੀਵ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਛੱਣ ਹੈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਾ, ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਫ਼ਿਰਨਾ, ਸ਼ਰੀਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ, ਸ਼ਰੀਰ ਫੈਲਾਣਾ, ਸ਼ਬਦ ਕਰਨਾ, ਡਰ ਕਾਰਣ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਘੁੰਮਨਾ, ਦੁਖੀ ਹੋਣਾ, ਭੱਜਨਾ, ਆਉਣਾ ਜਾਨਾ ਆਦਿ ਕ੍ਰਿਆਵਾ ਵਾਲੇ ਤਰੱਸ ਜੀਵ ਹਨ। ॥੯॥
ਹੋਰ ਕੀੜੇ, ਪਤੰਗੇ ਆਦਿ ਤੇ ਕੁੱਥੇ ਪਿਲਪਿ ਪਲਿਆ ਕੀੜੀ ਆਦਿ ਸਭ ਦੋ ਇੰਦਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਜੀਵ, ਤਿੰਨ ਇੰਦਰੀਆਂ ਵਾਲੇ, ਚਾਰ ਇੰਦਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਜੀਵ, ਸਭ ਪੰਜ ਇੰਦਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਜੀਵ, ਸਭ ਪਸ਼ੂ ਜੋਨ ਵਾਲੇ ਜੀਵ, ਨਾਰਕੀ ਜੀਵ, ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖ, ਦੇਵਤਾ ਸਭ ਤਰੱਸ ਹਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਜੀਵ ਸੁਖ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਛੇਵਾ ਜੀਵ ਨਿਕਾਏ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਤਰੱਸ ਕਾਇਆ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪੁਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਜਿਨੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਫ਼ਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਧੂ ਖੁੱਦ ਤਰੱਸ ਕਾਇਆ ਆਤਪਨ ਆਦਿ ਦੰਡ ਹਿੰਸਕ ਰੂਪੀ ਅਤੇ ਆਰੰਭ ਨਾ ਕਰੇ, ਨਾਂ ਦੂਸਰੇ ਤੋਂ ਕਰਾਵੇ ਅਤੇ ਨਾਂ ਕਰਦੇ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਹੀ ਸਮਝੇ । ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਲਈ ਜੀਵ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮਨ, ਵਚਨ ਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਰਾਹੀਂ ਕਰਨ, ਕਰਾਉਣ ਅਤੇ ਅਨੁਮੋਦਨ ਹਿਮਾਇਤ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰੇ ਅਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ ਧਾਰਨ ਕਰੇ ਤਰੱਸ ਕਾਇਆ ਦਾ ਅਰੰਬ ਮੈਂ ਨਾਂ ਆਪ ਕਰਾਂਗਾ, ਨਾਂ ਦੂਸਰੇ ਰਾਹੀਂ ਕਰਾਵਾਂਗਾ ਨਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਸਮਝਾਂਗਾ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਔਰਬ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ, ਨਿੰਦਾ ਤੇ ਗਰਹਾ (ਆਤਮ ਆਲੋਚਨਾ) ਕਰਕੇ ਆਰੰਭਕਾਰੀ ਆਤਮਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ॥੧੦॥
ਪਹਿਲੇ ਮਹਾਂਵਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ
ਹੇ ਭੰਤੇ ! (ਗੂਰਦੇਵ) ਪਹਿਲੇ ਮਹਾਂਵਰਤ ਵਿੱਚ ਇਕ ਇੰਦਰੀਆਂ ਆਂਦਿ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣਾ, ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਹੇ ਭੰਤੇ !
