________________
अध्ययन ४ सू.:१५ भिक्षुत्वसिद्धिः
२७३: तेपामुद्गमोत्पादनादिदोपदुष्टान्नभोजित्व-सचित्ततोयकन्दमूलाधासेवित्व-पचन-पाचनादिक्रियेच्छानिवृत्त्यभावादिदोपपितत्वात् , अतो ये समितिगुप्तिधारका भिक्षामात्रोपनीविनोऽचित्तामेपणीयामुद्गमोत्पादनादिदोपराहित्येन विशुद्धां प्रमागोपनां च भिक्षां गृह्णन्ति, माणात्ययसमयेऽपि पचनपाचनादिनवकोटिविशुद्धिं नैव खण्डयन्ति त एव भिक्षुपदव्यवहारयोग्यतां लभन्ते, इति विदेलिमम् ।
यद्वा क्षोभते सुभ्यति वा अन्तर्भावितण्यर्थतया क्षोभयति संचालयति चतुर्गतिकसंसारे सकलपाणिन इति क्षुए अष्टविध कर्म (अन्तर्भावितण्याद् भौत्रादिकाद् देवादिकाद्वा 'क्षुभ सश्चलने अस्माद्धातोः 'सम्पदादित्वात् किम्) तद् ज्ञानदर्शनादिना भिनत्ति अपयतीति भिक्षुः (पृपोरादित्वासिद्धिः) । वाले संन्यासी आदि वास्तवमें भिक्षु नहीं कहला सकते, क्योंकि वे उद्गम-उत्पादना आदि दोपोंसे पित अन्न आदि अंगीकार करते . सचित्त जल लेते हैं, सचित्त कन्द मूल आदिका सेवन करते हैं, पवन पाचनादि क्रियाएँ करते हैं और इच्छाका दमन नहीं करते हैं । ' वास्तवमें वे ही भिक्षु कहलाने योग्य हैं जो समिति-गुप्तिके धारक नया मिक्षामात्रसे उपजीवी है, अचित्त एषणीय उद्गम आदि दोपरहिन विशुद्ध प्रमाणोपेत भिक्षा लेते हैं और प्राण जानेका अवसर आ जाने पर भी पचन-पाचन आदि नव कोटिकीविशुद्धताको खण्डित नहीं करते।
अथवासंसारके समस्त शरीरधारियोंको क्षोभित करनेवाले ज्ञानावरणीय आदि आठ कोंको भेदनेवाले भिक्षु कहलाते हैं।
આદિ વસ્તુત: ભિક્ષુ કહેવાઈ શકતા નથી, કારણ કે તેઓ ઉદગમ ઉત્પદ છે :દેથી દૂધિત અન્ન આદિ અંગીકારે છે, સચિત્ત જળ લે છે, સચિત્ત કદ-મૂળ આદિનું સેવન કરે છે, પચન-પાચનદિ ક્રિયાઓ કરે છે અને ઈચ્છાનું દાન કપ્ત નથી. એથી કરીને વસ્તુતઃ તે જ ભિક્ષુ કહેવાવા ગ્ય છે કે જેઓ સમિતિગુપ્તિના ધારક તથા ભિક્ષામાત્રથી ઉપજીવી છે, અચિત્ત, એપણીય, ઉદ્દામદિ–દેવથી . રહિત, વિશુદ્ધ, પ્રમાણપત ભિક્ષા લે છે, અને પ્રાણ જવાને અવસર આવે તે પણ પચન-પાચનદિ નવ કેટિની વિશુદ્ધતાને ખંડિત કરતા નથી.
અથવા સંસારના સર્વ શરીરધારીઓને ભિત કરનારાં જ્ઞાનાવરણીય આદિ આઠ કર્મોને ભેદનારા ભિક્ષુ કહેવાય છે.
