________________
अध्ययन ४ सू. ११ (४) मैयुनविरमणव्रतम्
२५५ दण्ड सेवन करनेवाले आत्माको चोसिरामि त्यागता हूँ। भंते ! हे भगवन् ! चउत्थे चौथे महत्वए महाव्रतमें उवडिओमि उपस्थित होता हूँ , इसलिये मुझे सव्वाओ-सब प्रकारके मेहुणाओ-मथुनसे वेरमणं-त्याग है ।।११।। (४)
(४) मैथुनविरमणव्रतम्, टीका--हे भगवन् ! अथ अपरे चतुर्थे महायते मैथुनात्-मिथुनेनन्-स्त्रीपुंसाभ्यां निवृत्तं कर्म मैथुनं प्रत्याख्यामीति प्राग्वत् , तदेव विशदयति-'से' इति । अथ अनन्तरम्-अद्यारभ्य दैवं देवानामिदं मानुपं-त्री-पुंससम्बन्धीत्यर्थः, तैर्यग्योनं-तिर्यग्योनीनामिदं तैर्यग्योन-पवादिसम्बन्धीत्यर्थः, मैथुनं नैव स्वयं सेवे, इत्यादि सर्व पूर्ववत् । द्रव्यादिचतुर्भङ्गयपि प्राग्वद्योजनीया ।।११।। (४) .
(४)-मैथुनविरमण. : ... हे भगवन् ! चौथे महाव्रतमें समस्त प्रकारके मैथुनसे विरमण किया जाता है, इसलिए हे भगवन् ! मैं सब तरहके मैथुनका प्रत्याख्यान करता हूँ। अप्सराओं सम्बन्धी देवी, स्त्री-पुरुष सम्बन्धी मानुपिक, पशु आदि सम्बन्धी तैर्यग्योनिक मैथुनको मैं न स्वयं सेवन करूँगा, न दूसरोंसे सेवन कराऊँगा, न सेवन करते हुएको भला जानूंगा। द्रव्य क्षेत्र काल भावकी चौभंगी यहाँपर भी लगानी चाहिए, अर्थात् द्रव्यसेस्त्री आदिके साथ, क्षेत्रसे-किसी क्षेत्रमें, कालसे-किसी कालमें और भावसे-किसीभी भावसे, तीन करण तीन योगसे मैथुन सेवन नहीं करूँगा ॥११॥ (४)
(४) भैथुनविरम. , હે ભગવન્! ચોથા મહાવ્રતમાં સર્વ પ્રકારના મિથુનનું વિરમણ કરવામાં આવે છે, તેથી હે ભગવન ! સર્વ પ્રકારના મૈથુનના પ્રત્યાખ્યાન કરૂં છું. અસરાઓ સંબંધી દેવી, સ્ત્રી-પુરૂષ-સંબંધી માનષિક, પશુ-આદિ–સંબંધી તૈ નિક મથન નહિ હ સ્વયં સેવું, નહિ બીજાઓ પાસે સેવન કરવું અને નહિ સેવન કરનારને ભલે જાણું. દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવની ચભંગી એમાં પણ લગાડવી, અર્થાત દ્રવ્યથી સ્ત્રી આદિની સાથે, ક્ષેત્રથી કઈ પણ ક્ષેત્રમાં, કાળથી કઈ કાળમાં અને ભાવથી કઈ પણ ભાવે કરીને ત્રણ કરણ ત્રણ વેગથી મિથુન સેવીશ नाह. (४) (११)
