________________
-
विपाकचन्द्रिका टीका, श्रु० १, अ० ३, अभग्नसेनपूर्वभवपृच्छा
॥ मूलम् ॥ तए णं से भगवओ गोयमस्स तं पुरिसं पासित्ता अयमेयारूवे अज्झथिए५ संकप्पे समुप्पण्णे जाव तहेव णिग्गए०, एवं वयासी-एवं खलु अहं भंते! ० से णं भंते ! पुरिसे पुवभवे के आसी जाव विहरइ ॥ सू० ६॥
टीका 'तए णं' इत्यादि । 'तए णं' ततः खलु 'से' तस्य 'भगवओ गोयमस्स' भगवतो गौतमस्य 'तं पुरिसं पासित्ता' तं पुरुषं दृष्ट्वा 'अयमेयारूवे' करते हुए जब वे राजमार्ग पर आये तो वहां उन्होंने अनेक हाथी
और घोडों को सब साज-बाज से सजे हुए देखा । साथ में महावत और घुडसवारों के बीच में एक ऐसा भी व्यक्ति उन की दृष्टि में आया जिसे राजपुरुष वहां के १९ चोहट्टों पर क्रमशः बिठाबिठाकर एक एक चौहट्टे पर उसके ही समक्ष उसके काका आदि से लेकर परिजनों तक की हत्या कर उन का मांस तिल२ बराबर कर के उसे खिलाते थे और पानी के स्थान पर उनका लोह पिलाते थे । जब२ यह नहीं खाता तो वे इसे कोडों द्वारा इतनी बुरी तरह पीटते कि वेचारा अधमरा हो जाता था। मार पडते समय यह बडी बुरी रीति से कि जिसे सुनकर दया आजाय चिल्लाता-रोता और बिल्लाता था ॥ सू० ५॥ કુલેમાં ફરીને જ્યારે તે રાજમાર્ગ પર આવ્યા તો ત્યાં તેમણે અનેક હાથી અને ઘેડાઓને સર્વ સાજથી સજેલા જોયા, સાથે મહાવત અને ઘેડેસ્વારેની વચમાં એક એવી પણ વ્યક્તિ તેમના જોવામાં આવી કે જેને રાજપુરુષે ત્યાંના ૧૯ ચૌટા પર ક્રમશ: બેસાડીને એક એક ચૌટાપર તેની સમક્ષમાં તેના કાકા આદિથી લઈને પરિજનની હત્યા કરીને તેઓનાં માંસના તલ તલ બરાબર કટકા કરીને તેને ખવરાવતા હતા, અને પાણીના ઠેકાણે તેઓનું રૂધિર-લેહી પાતા હતા, જ્યારે તે ન ખાતે પીત્તે ત્યારે તેને કેયડાથી બહુજ બુરી રીતે મારતા હતા કે જેથી તે બિચારે અર્ધમરણતુલ્ય થઈ જતો. માર પડવા સમયે તે ભારે ભુંડી રીતે કે જેને સાંભળીને દયા આવી જાય તેમ ચિલાતે તે અને બિલ-બિલ કરતા હતા. (સૂ) ૫)
