Page Text
________________
६२४
उत्तराध्ययनसूत्र सागरोपमपरः कालविशेषार्थविवक्षया प्रयुक्तत्वादिति बोध्यम् । इयमुत्तरनिकायाधिपस्य बलेरेव स्थितिः, दक्षिणनिकाये तु चमरेन्द्रस्यापि सागरोपममेव । जघन्येन तु दशवर्षसहस्त्रिका-दशसहस्रवर्षप्रमाणा स्थितिरित्यर्थः । इयमेव किल्विपिकाणामपि स्थितिः स्थितिप्रभावादीनां सहैव हासादिति भावनीयम् । एवमुत्तरत्रापि ॥ २१८ ॥ २१९ ॥
अब सूत्रकार देवोंके स्थिति कहते हैं-'साहियं' इत्यादि।
अन्वायार्थ-(भोमेज्जाणं-भौमेयानाम् ) भवनवासियोकी (ठिईस्थितिः) आयुस्थिति (उकोसेण-उत्कर्पण) उत्कृष्टकी अपेक्षा (साहियम् एकं सागरम्-साधिकम् एकं सागरम् ) कुछ अधिक एक सागरोपमकी है। इसी तरह आगे भी सागर शब्दसे सागरोपम समझना चाहिये। प्रमाण दो प्रकारका कहा गया है एक लौकिक प्रमाण और दूसरा लोकोत्तर प्रमाण । सागरोपम प्रमाणकाल लोकोत्तर प्रमाण है। (जहन्नेणं-जघन्येन) भवनवसियोंकी आयुस्थिति जघन्यकी अपेक्षा (दसवाससहस्तिया-दशवर्षे सहस्रिका) दश हजार वर्षकी है ।
भावार्थ-यहां भवनपतिनिकायोंकी जघन्य और उत्कृष्टकी स्थिति कही जा रही है-वह इस प्रकार जानना चाहिये भवानपतिनिकाय के असुरकुमार, नागकुमार, आदि दस भेद हैं। हर एक भेदके दक्षिणार्धके अधिपति और उत्तराधके अधपतिरूपसे दो दो इन्द्र हैं। उनमें से दक्षिण और उत्तरके दो असुरेन्द्रोंकी उत्कृष्ट स्थिति इस प्रकार है दक्षिणार्धके अधिपति चमरनामक असुरेन्द्रकी स्थिति
डवे सूत्रा२ वोनी स्थिति मताव छ—' साहिय" त्या !
मक्याथ-भौमेज्जाणं-भौमेयानाम् सपनवासीयानी ठिई-स्थिति मायु स्थिति उक्कोसेण-उत्कर्षेण कृष्टनी मपेक्षाथी साइय एकसागरं-साधिकम् एकं સામ ડીક અધિક એક સાગરોપમના છે આ પ્રમાણે આગળ પણ સાગર શબદથી સાગરોપમ સમજવું જોઈએ. પ્રમાણે બે પ્રકારના બતાવેલ છે. લૌકિક પ્રમાણ, અને બીજું લોકોત્તર પ્રમાણ સાગરોપમ પ્રમાણ કાળ લકત્તર प्रमाण छ. जहन्नणं-जघन्येन सपनवासीयानी मायुस्थिति धन्यनी अपेक्षायी दसवाससहस्सिया-दशवर्षसहस्रिका ४ १२ (१००००) वषनी छे.
ભાવાર્થ–અહીં ભવનપતિ નિકાયાની જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બતાવવામાં આવે છે. તે આ પ્રકારે જાણવી જોઈ એ. ભવનપતિ નિકાયના અસુરકમાર, નાગકુમાર આદિ દસ ભેદ છે દરેક ભેદના દક્ષિણાધના
અધિપતિ અને ઉત્તરાર્ધના અધિપતિરૂપથી બબે ઈન્દ્ર છે. એમાંથી દક્ષિણ --- અને ઉત્તરના બે અસુરેન્દ્રોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ આ પ્રમાણે છે-દક્ષિણાર્ધના
| SR No. | 009355 |
| Book Title | Uttaradhyayan Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1960 |
| Total Pages | 1039 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 75 MB |