________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० १ गा० १४ फ्रोधासत्यकरणेदृष्टान्त
ततस्तेन कुलपुत्रेण कथितम्-तहि कथ स्वरोप सफलीकरोमि ? जनन्या मोक्तम् -वत्स ! सर्वत्र न रोपः सफलीक्रियते । मातृवाक्यात् कुलमित्रेण स पन्धुपातको मुक्तः । ततोऽसौ तयोश्चरणेषु निपत्य स्वापराध क्षामयित्वा गतः । एव कुलपुत्रवत् क्रोधमसत्य कुर्यात् ।। तथा-अप्रिय शिक्षायं गुरोः कटुवचन, मिय=मियमिव-हितमित्यर्थः, धारयेत्=
माता के इस प्रकार वचन सुनकर कुलपुत्र ने कहा-टीक है यह अवध्य है परन्तु हे जननि ! यह रोप जो मुझे उत्पन्न हुआ है उसे कैसे अब सफल करूँ ? माता बोली प्रिय पुत्र ! उत्पन्न रोप सर्वत्र सफल ही किया जाय ऐसा कोड नियम नहीं है । माता के इन वचनोसे सन्तुष्ट होकर कुलपुत्र ने रोप को शात करते हुए उस अपने वन्धु के घात करने वाले वैरी को विना किसी तकलीफ दिये छोड दिया । उस वैरी ने भी उन दोनोंके चरणों मे गिरकर अपने अपराध की क्षमा मागी और खुश होते हुए अन्त में वह अपने घर चला गया। प्रत्येक मुनि का कर्तव्य है कि वह कुलपुत्र की तरह अपने उत्पन्न हुए क्रोध को विफल बनाने मे सचेष्ट रहे।
(अप्पिय पिय धारिजा-अप्रिय प्रिय धारयेत्) शिष्य का यह कर्तव्य है कि वह गुरु महाराज के द्वारा कहे गये अप्रिय वचनों को भी मियवचन ही मानकर हृदय मे धारण करे। गुरु महाराज के वचन એમના ઉપર મહાપુરૂષ પ્રહાર કરતા નથી, પરંતુ તેની રક્ષા કરે છે
માતાના આ પ્રકારના વચન સાંભળીને કુળપુત્રે કહ્યું ઠીક છે આ અવધ્ય છે પરંતુ તે માતા! આ રોષ જે મારામાં ઉત્પન્ન થયો છે તેને હું કઈ शत शान्त ७३? | માતાએ કહ્યું પ્રિય પુત્ર ઉત્પન્ન થયેલ રેલ બધી રીતે સફળ કરવામાં આવે એવો કોઈ નિયમ નથી, માતાના આવા વચનથી સંતુષ્ટ બની કુળપુત્રે રેષને શાન્ત કરીને તેણે પિતાના બધુને ઘાત કરનાર વૈરીને કોઈ તકલીફ આપ્યા વગર છેડી દીધું મારનાર વૈરીએ પણ બન્નેના ચરણોમાં પડીને પિતાના અપરાધની ક્ષમા માગી અને ખુશ થતો તે પોતાના ઘર તફ઼ ચાલી ગયો પ્રત્યેક મુનિનું કર્તવ્ય છે કે કુળપુત્રની માફક પોતાનામાં ઉત્પન્ન થયેલ ધને દબાવવામાં મદ હે
(अप्पिय पिय धारिज्जा-अप्रिय प्रिय धारयेत् ) शिष्यनु इतव्य छ તે ગુરુ મહારાજ દ્વારા કહેવામાં આવેલ અપ્રિય વચનને પણ પ્રિય વચન માની હૃદયમાં ધારણ કરે ગુરુ મહારાજના વચન પરિણામમાં સતાપને
