SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 202
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ . ... ... .निरयावलिका सूत्रे श्यादयमपि मेधिः, अर्थादेतदवलम्बनेनैव सर्वस्यापि कुटुम्बस्यावस्थानमिति । कुटुम्बस्यापीत्यत्रापिशब्दबलान्न केवलं कुटुम्बस्यैव, अपितु सर्वस्यापि जनस्येत्यवधेयम् । प्रमाण-प्रत्यक्षादिप्रमाणबद्रेयोपादेयप्रवृत्तिनिवृत्तिरूपतया संशयराहित्येन पदार्थसार्थपरिच्छेदकः, आधार:=आधारवन् सर्वेषामाश्रयभूतः, आलम्बन उसीपर निर्भर रहते हैं। यदि वह स्तम्भ न हो तो कोई वैल कहीं चला जाय, कोई कहीं-सव व्यवस्था भङ्ग हो जाय । गाथापति अङ्गति अपने कुटुम्बकी मेधि-मेढीके समान थे, अर्थात् कुटुम्ब उन्हीके सहारे था-वेही उसके व्यवस्थापक थे। मृल-पाठमें 'वि' (अपि) शब्द है, उसका तात्पर्य यह है कि वे केवल कुटुम्बके ही आश्रय नहीं थे, अपितु समस्त लोगोंके भो आश्रय थे, जैसा की उपर बताया जा चुका है। आगे जहाँ-जहा 'वि' (अपि-भी) आया है वहा सर्वत्र यही तात्पर्य समझना चाहिए । अङ्गति गाथापति अपने कुटुम्बके भी प्रमाण थे। अर्थात् जैसे प्रत्यक्ष अनुमान आदि प्रमाण सटेह आदिको दूर करके हेय ( त्याग करने योग्य ) पदार्थोसे निवृत्ति और उपादेय (ग्रहण करने योग्य) पदार्थोंको जनाते हैं, उसी प्रकार अङ्गति भी अपने कुटुम्थियोंको बताते थे कि-अमुक कार्य करने योग्य है, अमुक कार्य करने योग्य नहीं है, यह पदार्थ ग्राह्य है, यह आग्राह्य है।' વગેરે એ વખતે એ ખભાને આધારેજ કર્યા કરે છે. જો એ ખભે ન હોય તે એક બળદ એક બાજુએ ચાલ્યા જાય અને બીજો બીજી બાજુએ ફરે, એ રાતે વ્યવસ્થા ભાગ થઈ જાય. ગાથાપતિ અગતિ પિતાના કુટુમ્બની મેધ–મધ્યસ્થ સ્તંભ જે હવે, અર્થાત્ કુટુમ્બ એને આધારે હતુ, તેજ કુટુમ્બને વ્યવસ્થાપક હતા भूण पाठमा 'वि' (अपि) २५, तात्पर्य ये ते पण पुसना आधार રૂપ નહોતું, પરંતુ બધા વેકાન પણ આશ્રય ૩પ હને, કે જેમ ઉપર દર્શાવવામાં सास छ मा ५y rivया 'वि' अपि-पह) आयु, त्या त्या गधे । લાય સમજવાનું છે. અંગતિ ગાથાપતિ પોતાના કુટુંબમાં પણ પ્રમાણ રૂપ હરે, અર્થાત્ જેમ પ્રત્યક્ષ અનુમાન આદિ પ્રમાણ, સ દેડ આદિને દૂર કરીને હેય ( ત્યજવા ગ્ય) પદાર્થોથી નિવૃત્તિ અને ૩ દેય (શ્રણ કરવા ગ્ય) પદાર્થોમા પ્રવૃત્તિ કરાવતા તે પદાર્થોને દર્શાવે છે, તેને અગતિ પણ પિતાના કુટુંબિયાને બતાવતું હતું કે, - અમુક કાર્ય કરવું યોગ્ય છે, અમુક કાર્ય કરવું યે.ગ્ય નથી, અમુક પદાર્થ ગ્રાહ્ય છે, -મુક અદાર્થ અગ્રાહા છે, ઇત્યાદિ
SR No.009351
Book TitleNirayavalikasutram
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1960
Total Pages437
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari, agam_nirayavalika, agam_kalpavatansika, agam_pushpika, agam_pushpachulika, & agam_vrushnidasha
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy