________________
शानचन्द्रिका टीका-अतिगदृष्टान्तः, अजादृष्टान्तः कथमेतत् १ । रोहकः प्राह-भवान् पृथिवीपतिः, अतो मया पृथिवी समानीता तेन न रिक्त हस्तोऽहम् , मृत्खण्डस्य तुच्छरूपत्वान्नाप्यरिक्तहस्तोऽहम् । प्रथमदर्शनसमये रोहकस्य मङ्गलवचः श्रुत्वा राजा परितुष्टोऽभवत् । ग्रामवासिनो लोका अपि ग्रामं गतवन्तः।
॥ इति दशमोऽतिगदृष्टान्तः ॥ १० ॥ यद्वा-' अइया' इत्यस्य 'अजिका' इतिच्छाया । 'अजा' एव अजिका। तथा च-अजा दृष्टान्त इति बोध्यम् । स चैवम्. अथ राजा परितुष्टः सन् रात्रौ रोहकं स्वसमीपे शायितवान् । अन्येऽपि लोका इतस्ततस्तत्समीपे शायिताः । रजन्याः प्रथम-यामान्ते रोहकं पाह-रे रोहक ! कहा-यह कैसे ? रोहक ने उत्तर दिया-मिट्टी का ढेला हाथमें लेकर आयो हुं राजा ने कहा यह कैसे ? रोहकने उत्तर दिया-आप पृथिवी पति हैं अतः मैं पृथिवी लेकर आया हूँ इसलिये मैं रिक्त हस्त-खाली हाथ नहीं आया हूं, और मिट्टी का ढेला तुच्छ रूप होने से अरिक्त हस्त-भरे हाथ भी नहीं आया हूं। इस तरह प्रथम दर्शनकालमें रोहक के इस प्रकार के मंगलीक वचन सुनकर राजा बहुत सन्तुष्ट हुआ। ग्रामवासी लोग अपने ग्राम की तरफ चले गये॥
॥ यह दसवां अतिगदृष्टान्त हुआ ॥१०॥ ___ यहां मूलमें 'अइया' पद है उस की छाया 'अजिका' ऐसी भी होती है इसलिये फिर दसवां अजादृष्टान्त है
तुष्ट हुए राजा ने रोहक को रात्रि में अपने पास सुलाया, तथा और जो लोग थे उन्हें इधर उधर उसके पास सुलाया। रात्रि का जब प्रथम પણ આવ્યું નથી. ” રાજાએ કહ્યું, “એ કેવી રીતે ?” રહકે જવાબ આપે " २५ पृथ्वीपति छ।. तथाई पृथ्वी (माटी) सन २०ये। छु, तेथी ખાલી હાથે આવ્યા નથી અને માટીનું ઢેકું તુચ્છ હેવાથી ભર્યા હાથે પણ આવ્યા નથી.” આ રીતે પ્રથમ દર્શનકળે રેહકનાં આ પ્રકારના માંગલિક વચન સાંભળીને રાજા ઘણે સંતેષ પામે. ગામવાસી લેકે પિતાને ગામ ચાલ્યા ગયા.
॥ इस अतिग दृष्टांत समास ॥१०॥ मही भूभा “ अइया" ५४ छे. तेनी छाया "अजिका" ५५ थाय छे. तेथी इशथी इस अजादृष्टांत भूयु छ- સંતુષ્ટ થયેલ રાજાએ રોહકને રાત્રે પિતાની પાસે સુવાડ, અને બીજા જે લેકે હતા તેમને અહીં તહીં તેની પાસે સુવાડયા, જ્યારે રાત્રિને પહેલે
