Page Text
________________
क्षुदशिनी टीका में २ सू० ९ अन्येषामपि मृपाभापणनिरूपणम् २१९ =महदसत्य भगन्ति येन निहाछेदनादिक भवतीत्यर्थः। 'अहरगइगमन अधरगतिगमन-अधरगती गमन येन तत् तथा जरकाघधोगतिगमनकारणम् । 'अण्णपि य' अन्यदपि च असत्य युवन्ति, तदेवाह-' जाइकुलरूवसीलपञ्चयमायानिगुण जातिकुलरूपशीलपत्ययमायानिगुण-तुन जातिः मातृपक्षः, कुल-पितृपक्ष , रूपम्= लीक, (तहा ) तथा (गवालिय ) गवालीक, (गरुय ) बहुत अधिकरूप में (भणति ) वोलते है । धनादि प्रयोजन के लिये जो झूठ वचन योले जाते हैं। वह अर्थालीक है, धनादि प्रयोजन के लिये जो झूठ कहना होता है वह कन्यालीक है-जैसे-सुशीला कहना, और दुःशीला को सुशीला कहना आदि । पृथिवी निमित्त जो झूठ बोला जाता- वह भूम्यलीक है जैसे-अनुरा भूमिको उर्वरा कहना आदि । गाय के विषय में जो असत्य बोला जाता है उसका नाम गवालीक है,जैसे-नहीं दूध देनेवाली गाय को दूध देनेवाली कहना, कम द्ध देनेवाली गाय को बहुत दुध देनेवाली कहना आदि । इस असत्य में जिह्वाछेद आदि दड होता है इसलिये उसको गुरुकवड़ा असत्य कहा है, तथा (अहरगईगमण) नरक आदि अधोगतियों में गमन कराने वाले ऐसे (अपणपि) और भी विविध प्रकार के (जाइकुलरूवसीलपच्चयमायानिगुण) अपनी जाति, कुल, रूप, स्वभाव ये हैं कारण जिनके ऐसे तथा मायानिगुण अप्रशनीय की प्रशसा-प्रशसनीयजन की निन्दारूपमाया वाला होने से निगुणतथा "गालिय " मी " गुरुय " गई पधारे प्रभाएमा “ भणति" બેલે છે ધન આદિને ખાતર જેજૂઠા વચને બોલાય છે તે અર્થાલીક કહેવાય છે કન્યાની બાબતમાં જે અસત્ય કહેવામાં આવે છે તે કાલીક કહેવાય છે, જેમ કે સુશીલ કન્યાને દુ શીલ કહેવી અને દુ શીલને સુશીલ કહેવી જમીન આદિને નિમિત્ત જે જૂઠા વચને બોલાય છે તે ભૂલીક છે જેમ કે અનુપજાઉ જમીનને ઉપજાઉ બતાવી આદિ ગાયને વિષે જે અસત્ય બોલાય છે તેને ગવાલીક કહે છે, જેમ કે દૂધ ન દેનારી ગાયને દૂધ દેનારી કહેવી, ઓછુ દુધ દેનારી ગાયને વધુ દૂધ દેનારી“કહેવી આદિ ગવાલિકના દાતા છે આ અસત્યમાં જીહાનુ છેદન આદિ રિક્ષા થાય છે તેથી તેને ગુરુક-ટુ અસત્ય કહેલ છે तथा “ अहरगईगमण" न२४ मा अधोगतियोमा गमन. रावना सेवा "अण्णपि" मा ५ विविध प्रश्ना "जाइकूलरूपसीलपच्चयमाया निगुण " पोतानी गति, पुष ३५, भ्वना माहिना २0 छे सेवा, તથા માયનિગુણ-અપ્રશસનીયની પ્રશ સા અને પ્રશસનીય જનની નિંદરૂપમાયાવાળા હોવાથી નિગુણ-સ્વપરહિત, એવા વચને બોલ્યા કરે છે માતુ
| SR No. | 009349 |
| Book Title | Prashna Vyakaran Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1962 |
| Total Pages | 1106 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_prashnavyakaran |
| File Size | 36 MB |