Page Text
________________
सुनितोषणी टीका, बन्दनाध्ययनम्-३
' देवसिय' दिवसे भवो देवसिकस्त, दिवसशब्दोऽत्र रात्रेरप्युपलक्षणस्तेनाऽहोरात्रकृतमित्यर्थः, 'चइकम' व्यतिक्रमोऽपरापस्तम् 'आवस्सियाए' आवश्यक्या= अवश्य कर्त्तव्यैश्चरणकरणयोगैर्निर्वृत्ता आवश्यकी = अवश्यकर्त्तव्यगुरुशुश्रूपादिरूपा तया हेतुभूता यत्किञ्चिद्विपरीतमाचरित स्यात् तत् 'पडिकमामि' प्रतिक्रामामि = परित्यजामि यद्वा तस्मात् प्रतिक्रामामि विनिवर्त्ते, इत्येव केचिद्वयाचक्षते, वस्तुतस्तु 'खामेमि खमासमणो देवसिय वइकम आवस्सियाए पडिक मामि' इत्यस्य हे क्षमाश्रमण ' सञ्जात दैवसिकमपराध क्षमापयामि भविष्यन्त च तमवश्य कर्त्तव्यया भवदीयाऽऽज्ञाराधनया परित्यजामीत्येवार्थ इति वयम् । प्रोक्तमेवार्थी विशेषतः स्फोरयति - 'खमा ०' इति । ' खमासमणाण' क्षमाश्रमणाना पूर्वोक्ताना 'देवसियाए ' दैवसिक्या दिवसपदस्य रात्रेरप्युपलक्षणत्वादहोरात्रसअपराध हुआ हो उसकी क्षमा चाहता हूँ आप क्षमा करे, आवश्यक क्रिया करते समय भूल से जो कुछ विपरीत आचरण किया गया उससे निवृत्त होता हूँ' इस प्रकार कोई २ व्याख्या करते हैं ।
1
-
१५१
वास्तव मे 'खामेमि खमासमणो ! देवसिय वइक्कम आवस्तियाए पडिकामामि' का तात्पर्य यह है- 'हे क्षमाश्रमण ! दिवस सबन्धी जो कुछ अपराध हो चुका हो उसके लिये क्षमा चाहता हूँ और भविष्य में आपकी आज्ञाकी आराधना रूप आवश्यक क्रिया के द्वारा अपराध से अलग रहूँगा, अर्थात् अपराध नहीं होने देनेका प्रयत्न करूँगा' । इसी बात को शिष्य विस्तारसे कहता है - 'हे गुरु महाराज ! आप क्षमाश्रमणों की, दिवस-सम्बन्धी तैतीस દિવસ સ બધી જે કાઈ અપરાધ થયે હાય તેની ક્ષમા માગુ છુ આપ ક્ષમા કશું, આવશ્યક ક્રિયા કરવા વખતે ભૂલથી મારા વડે જે કાઈ વિપરીત આચરણ થયુ હાય તેનાથી નિવૃત્ત થાઉં છુ --કાઈ કાઇ આવી રીતે વ્યાખ્યા કરે છે
वास्तविक रीते ते! 'खामेमि खमासमणो देवसिय वरकम आवस्सियाए पडिकमामि' मानो तात्पर्य से हे } ' हे क्षमाश्रमयु ! हिवससमधी ने भाई અપરાધ થયે હાય તેના માટે ક્ષમા માગુ છુ, અને ભવિષ્યમા આપની આજ્ઞાની આરાધનારૂપ આવશ્યક ક્રિયા વડે અપરાધથી દૂર રહીશ અર્થાત અપરાધ ન થવા પામે તેવા પ્રયત્ન કરીશ. આ વાતને શિષ્ય વિસ્તારથી કહે છે -
હ ગુરૂ
મહારાજ ।
પશ્નમાશ્રમણુની દિવસસ બધી તેત્રીશ આશા
| SR No. | 009344 |
| Book Title | Aavashyak Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 575 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_aavashyak |
| File Size | 15 MB |