________________
-
-
-
-
-
-
-
-
भावश्यकसूत्रस्थ स्कानकरोत् स्वतेजसेति, अरिष्ट= शुभ (कल्याणम्) अर्थानगतो नयति आपय तीति निरक्तवृत्त्या या अरिष्टनेमिः, यद्वाऽस्य गर्भस्थम्य माता स्वप्नेऽरिष्ट (रत्न) मयी नेमि-रथचक्रमान्तभाग दृष्टपती तद्योगादरिष्टनेमिस्तम् (२२)। 'पास' पश्यति लोकालोकस्वरूपमिति पार्थ, पोदरादित्वात् , भविजनपिनवल्लीसमुच्छे. दार्थ प समूहतुल्यखात्पार्थः, यद्वाऽस्मिन् भगति गर्भस्थे कदाचिद्रात्रौ निर्वाणे मदीपेऽस्य जननी राजपाथै सामायान्त- सपै गर्भज्योतिःप्रभावेणाऽऽलोक्य राजान सचेतीकृतवती, राजा च मज्जाल्य मदीप दृष्ट्वा च पार्थे समागत सप विस्मित्य गर्भमभार निश्चिकायेत्यन्धकारेऽपि निजमातकर्तपितृपार्श्वसमागतसर्पकर्मकदर्शनहेतुत्वात्पार्श्वस्तम् (२३) । 'तहा' 'तथा' बद्धमाण च' पद्धते ज्ञाना का अरिष्ट-कल्याण करने वाले, अथवा जय ये गर्भमें थे तो माताने स्वममें पहिये की अरिष्ट-रत्नमयी-नेमि (पुठ) को देखा इस कारण जिनका नाम 'अरिष्टनेमि' पडा, ऐसे बाईसवें तीर्थङ्कर को ॥२२॥
लोकालोक के यथार्थ स्वरूपको जानने वाले, या भक्त जीवों की विघ्नलता को विनाश करने के लिए कुठार के समान, अथवा जय ये गर्भ मे थे तब किसी रातमे दीपक के घुझ जाने पर इनको माताने राजाके पार्श्व-पसवाडे के पास आते हुए सर्प को गर्भ के तेजसे देखकर राजाको सावधान किया, इस प्रकार 'पाचे' पद के सम्बधसे 'श्री पार्श्वनाथ' नामवाले भगवान को ॥२३॥ और
ज्ञानादि गुणों से बर्द्धमान (बढनेवाले) या अनन्त काल से કયાણ કરવાવાળા અથવા જ્યારે તેઓ ગર્ભમાં હતા ત્યારે માતાએ સ્વમમાં પેડાની અરિષ્ટ-નમયી નેમિ (પૂઠને) જેઈ એ કારણથી જેનું નામ “અરિષ્ટનેમિ, પડયુ, એવા બાવીસમાં તીર્થકરને જ ૨૨ !
લોકાલોકના યથાર્થ સ્વરૂપને જાણવાવાળા, અથવા ભવ્ય જીની વિM લતાને વિનાશ કરવા માટે કુઠાર જેવા, અથવા જ્યારે તે ગર્ભમાં હતા ત્યારે કંઈ રાત્રિમાં દીપક બુઝાઈ જતા તેમની માતાએ રાજાને પાર્શ્વ–પસવાડાની નજદીક આવતા સને ગર્ભના તેજથી જોઈને રાજાને સાવધાન કરી દીધા એ કારણથી પાર્શ્વ પદના સબ ધથી “શ્રી પાર્શ્વનાથ” નામવાળા ભગવાનને ૨૩
જ્ઞાનાદિ ગુણેથી વર્તમાન (વધવાવાળા) અથવા અનત કાલથી સસાર સમુ. १- 'अरिए तु शुभाश्मे' इत्यमरः ।
