Page Text
________________
सुबोधिनी टीका. सूत्र १३९, सूर्याभदेवस्य पूर्व भवजीवप्रदेशिराजवणम्
२४३
एव पुरुषो बाला यावत् सन्दविज्ञानो नो प्रयुः पञ्च काण्डकं निस्रष्टुम् तस्मात् सुपतिष्ठिता मे प्रतिज्ञा यथा-तज्जीवः तदेव ।। स० १३९ ।।
टीकार्य-'तए णं पएसी राया' इत्यादि ।
ततः-तदनन्तरं खलु प्रदेशी राजा के शिकुमारश्रमणम् एवम्-अनेन प्रकारेण अबादीत-हे भदन्त! एषा-इयम् उपमा-सारश्यम् प्रज्ञाता=बुद्धिविशेषाद् अस्ति न तु वास्तविकी यतः अनेन-वक्ष्यमाणेन पुन: कारणेन जीवशरीरयोमेंदो मे-मम हृदये नोपागच्छति-न संगच्छते न स्वीकारयोग्यतामर्हति । तदेव दर्शयति-हे भदन्त ! अस्ति-भवेत् खलु स यथा नामकः अनिर्दिष्टनामा कश्चित् पुरुषः कीदृशः ? इत्याह-तरुणा-युवा यावत् -यावत्पदेन-"युगवान् बलवान अल्पातङ्कः स्थिरसंहननः स्थिरोग्रहस्तः प्रति- . है, और शरीर जीवरूप नहीं है। अतः हे भदन्त ! जिस कारण से वह तरूणादि विशेषणों वाला पुरूप जब बाल यावत् मन्दविज्ञानवालो होता हे, तब पांच वाणों को छोड़ने के लिये समर्थ नहीं होता है इस कारण से मेरी यह भतिज्ञा है कि जीव और शरीर एक है, जो जीव है, वही शरीर है और जो शरीर है वही जीव है सुपतिष्ठित है।
टीकार्थ-बाद में प्रदेशी राजाने केशीकुमार श्रमण से ऐसा कहा हे भदन्त ! आपने जो अभी उपमा देकर जीव और शरीर की पृथक्ता प्रकट की है सो जय में अपनी इस बात का विचार करता है तब यह उनकी पृथक्ता मेरे चित्त में नहीं जमती है, वह बात इस प्रकार से है जैसे कोई एक तरूण पुरूष हो और यावत वह निपुणशिल्पोपगत हो यहां यावत् पद से 'युगवान् बलथान. अल्पातङ्कः स्थिर संहननः स्थिरा. વાત પર વિશ્વાસ કરી લઉં કે જીવ ભિન્ન છે અને શરીર ભિન્ન છે. જીવ શરીર રૂપ નથી અને શરીર છવ રૂપ નથી. એથી હે ભદંત ! જે કારણને લીધે તે તરુણ વગેરે વિશેષણોથી યુક્ત યુવક જયારે બાળ યથાવત મંદવિજ્ઞાનવાળો હોય છે, ત્યારે તે પચ બાણેને છોડવામાં સમર્થ હોતો નથી. આથી જ મારી જીવ અને શરીર એક છે. જે જીવ છે તે જ શરીર છે અને જે શરીર છે તે જ જીવ છે આ પ્રતિજ્ઞા સુપ્રતિષ્ઠિત છે.
ટીકાર્ય–ત્યાર પછી પ્રદેશી રાજાએ કેશીકુમાર શ્રમણને આ પ્રમાણે કહ્યું છે ભદંત! તમેએ જે હમણ ઉપમા વડે જીવે શરીરની પૃથકતા પ્રકટ કરી છે તે વિષે હું જ્યારે મારા મનમાં વિચાર કરું છું ત્યારે આ વાત મારા મનમાં બરાબર જાતી નથી. કેમકે જેમ કે એક તરુણ પુરુષ થાય અને વાવત તે નિપુણ શિબત થાય As 'यावत' ५४थी 'युगवान, बलवान, अल्पात, स्थिरसंहननः, स्थिरा
| SR No. | 009343 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1966 |
| Total Pages | 499 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 36 MB |