Page Text
________________
४८८
राजप्रश्नीयसूत्रे भावा हि उत्कलितरूपतया दर्शनविपया न भवन्ति किन्तु तेऽनुत्कलितरूपतया दर्शनविषया भवन्त्येव तथा चोक्तम्-'निर्विशेष विशेषाणां ग्रहो दर्शनमुच्यते' इति, एवं चानुत्कलिनरूपतया भावानां दर्शनविषयता सिद्धेति न दोपः। जानन्ति खलु देवानुप्रियाः मम पूर्वम्-उपदर्यमाननाट्यविवेः माक्, प्रश्चात्उपदयमाननाटयविधेरुनरकालम् वा ममैतद्रूपाम् एतादृशीम, दिव्याम-- अद्भुनार, देवदि-देवममृद्धि, दिव्या देवधुति-देवप्रकाशम्, दिव्यं देवानुभावं - देवप्रभावं लब्धम्-उपार्जितम्, लब्धं च अन्यस्थानगतमपि किञ्चिद् भवति यथाकि भाव दर्शन के विपथूयत नहीं होते हैं फिर आप ऐसा क्यों कहते हैं कि आप समस्त भावों को केवलदर्शन से देखते हैं ? तो इस शंका का समाधान ऐसा है कि पदार्थ यधपि उत्कलित रूप से नाम जात्यादि कल्पना रूप से-दर्शन के विषय नहीं होते हैं. किन्तु फिर भी वे अनुत्कलितरूप से सामान्यरूप से तो दर्शन के विषय होते ही हैं । सो ही कहा है-निविशेष विशेषाणां ग्रहो दर्शनमुच्यते ' अर्थात् विशेषों का नाम नात्यादिकल्पना रूप विशेषता से रहित होकर जो ग्रहण होता है उसका नाम दर्शन है. इस तरह से भावों में अपने अनुत्कलित रूप से दर्शन द्वारा ग्राह्यता सिद्ध हो जाती है। इस प्रकार कहकर अब वह प्रसु से ऐसी प्रार्थना करता है कि हे भदन्त ! मैं जो ३२ प्रकार की नाट्य विधि दिखलाने का इच्छुक हो रहा हूँ सो उपदयमान उस नाटय विधि के पहिले और उसके उत्तर काल में आप मेरी इस प्रकार की ऐसी-दिव्य-अद्भुत, देवर्द्धि को, दिव्य देवधुति को-देवप्रकाश को, दिव्य વિષય ભૂત થતા નથી તે પછી તમે એવી રીતે કહેવાની હિંમત શા માટે કરે છે. કે આપ સમસ્ત ભાવેને કેવળ દર્શન વડે જુઓ છે. તે આ શંકાનું નિવારણ એવી રીતે થઈ કે કે જોકે પદાર્થો ઉત્કલિત રૂપથી નામ જાતિ વગેરે કલ્પના રૂપથીદર્શનના વિષય થતા નથી છતાંએ તેઓ અનુકલિત રૂપથી તે દર્શનના વિષય लायक छ. भ. 'निर्विशेष विशेषाणां ग्रहो दर्शनमुच्यते' थेट विशપિનું નામ જાતિ વગેરે કલ્પના રૂપ વિશેષતાથી રહિત થઈને જે ગ્રહણ થાય છે, તેનું નામ દર્શન છે. આ રીતે ભામાં પિતાના અનુકલિત રૂપથી દર્શન વડે ગ્રાહ્યા સિદ્ધ થઈ જાય છે. આ પ્રમાણે કહીને પછી તે પ્રભુને એવી રીતે વિનંતી કરતાં કહે છે કે હે ભદંત ! હું જે ૩૨ જાતની નાટચવિધિ બતાવવા માટે તત્પર થઈ રહ્યો છું તે ઉપદશ્યમાન તે નાટચવિધિની પહેલાં અને પછી આપશ્રી મારી આ જાતની એવી-દિવ્ય-અભુત, દેવદ્ધિને, દિવ્ય દેવઘુતિને-દેય પ્રકાશને, દિવ્ય દેવાનું
| SR No. | 009342 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 721 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 55 MB |