Page Text
________________
सुबोधिनी टीका. सू. १४ भगवद्वन्दनार्थ सूर्याभस्य गमनव्यवस्था
१२७ च्छमाणि-छत्रात् लोकमसिद्धादेशसंख्यकादतिशायीनि छत्राणि. उपर्यधोभागेऽनेकानि छत्राणि छत्रातिच्छ णि, विकरोतीति परेण सम्बन्धः, तथा-तत्रबहूनि घण्टायुगलानि तथा बी पनाकाः पताकातिपलाकाः, तथा बहून् उत्पलहस्तकान् नीलकमलसमूहान्, कुमुद नलिनमुभग सौगन्धिकपुण्डरीक महा डरीक -शतपत्र-सहनपत्रहस्तकान तन-मुदानि कैरवागि, नलिनानि-कमा शेषाः, सुभगानि-कमलविशेषाः, सौगन्धिकानि-सुगन्धीनि कमलानि-अत्र नयादिस्वात् स्वार्थ उक्। यहा--सुगन्धः-शोभनो गन्धःल प्रयोजनमेवालिति सौगन्धि कानि, अंत्र-'प्रयोजनम्-५।१।१०२' इति ठक। तानि कमलविशेषाः पुण्डरीकाणि श्वेतकमलानि, तान्येव महत्वविशिष्टानि सहापुण्डरीकागि विशालश्वेतकमलानि, शतपत्राणि-शयपत्रयुक्तकमलानि, एवं सहस्तपत्राणि-सहस्रसंख्यएग कमलानि, एलेषां हस्तकान-समूहान्, एतान् कीदृशान् ? इत्यत आह--- अनेक छनातिछत्र-लोक प्रसिद्ध एक छत्र से भी अधिक छत्र पर नीचे अधोभाग में अनेक छत्र-विकुर्वित किये, तथा अनेक घण्टायुगल, अनेक पताकातिपताका, अनेक नीलकमलसमूह, कुमुद, नलिन, सुभग, लौगन्धिक, पुण्डरीक, महापुण्डरीक शतपत्र और सहसपत्रक इन कमलों के समूह को उसने विर्वणा की. जो कैरव जाति के कमल होते हैं उनका नाम खुद है. नलिन और सुभग भी एक जाति के कमल होते है. जो कमत्र अच्छी गधबाले होते हैं वे सौगन्धिक कमल हैं । अथवा-अच्छी गंध ही जिनका प्रयोजन हो वे सौगन्धिक हैं-वेत जो कमल होते हैं उनका नाम पुण्डरीक है और महत्व विशिष्ट पुण्डरीक ही अर्थात् विशाल श्वेत कमल ही-महापुण्डरीक है। जिन करलो में सौ पत्ते होते हैं वे शतपत्र कमल और जिन कमलों में एक हजार पत्र होते हैं सहस्रपत्र છત્ર કરતા પણ ઘણા છત્રો ઉપર નીચે અધ ભાગમાં ઘણી પતાકાતિપતાકાઓ. ઘણું નીલકમલ–સમૂહ કુમુદ, નલિન, સુગ. સોગંધિક પુંડરીક મહાપુંડરીક શતપત્ર અને રાહસપ્રત્રક આ બધા કમળના સમૂહની તેણે વિદુર્વણા કરી. જે કૈરવ જાતિના કમળો હોય છે, તેનું નામ કુમુદ છે. નલિન અને સુભગ પણ એક વિશેષ પ્રકારના કમળ જ હોય છે. જે કમળ સારી વાળા હોય છે, તે સૌગધિક કમળો છે, અથવા તો સારી ગંધ જ જેમનું પ્રજા હોય તે સૌગંધે છે. જે શ્વેત કમળ હોય છે તેનું નામ પુંડરીક છે અને મહત્વ વિશેષ્ટ પુંડરીક જ એટલે કે વિશાળ શ્વેત કમળ જ મડા પુંડરીક છે. જે કમળના સો પાંદડા હોય છે તે શતપત્ર કમળ અને જે કમળમાં એક હજાર પાંદડા હોય તે–તે સહસપત્ર કમળો છે. આ બધા કમળ
| SR No. | 009342 |
| Book Title | Rajprashniya Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 721 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_rajprashniya |
| File Size | 55 MB |