Pragnapanasutram Part 04

SR No.: 009341
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1978
Total Pages: 841
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_pragyapana
File Size: 62 MB

Page 318

stratfart ater पद १७ सू० २२ लैश्यापरिणमननिरूपणम्
३०३
परिणम ?' हे भदन्त ! तत् - अथ केनार्थेन कथं तावद् एवम्-उ -उक्तरीत्या उच्यते यत्- कृष्णवेश्या नीललेश्यां प्राप्य - आसाद्य नो दद्रूपतया यावत् नो तवर्णतया नो तद्गन्धतया नो सतया नो तत्स्पर्शतया भूयो भूयः परिणमतीति ! भगवानाह - 'गोयमा' हे गौतम! 'आगार मामाचा वा से सिया पलिभागभावमायाए वा से सिया' आकारभावमात्रया वा सा कृष्णलेश्या नीललेश्या रूपतया स्यात् नतु वस्तुगत्या, अथवा प्रतिभागभावमात्रया वा सा कृष्णलेश्या नीललेश्यास्वभावतया स्यात् नतु वस्तुगत्या, तत्र आकारः - तच्छायामात्रम् तस्य भावः सत्ता आकारभावः स एवमात्रा आकारभावमात्रा तयेत्यर्थः, मात्रा शब्देन आकारभावातिरिक्तपरिणामान्तरापत्ति निरस्ता, एवमेव प्रतिभागः- दर्पणादिगतप्रतिविम्बमिव प्रतिविम्ब्वस्तुवृत्तिराकारविशेषः प्रतिभागस्य भावः प्रतिभागभावः स एवमात्रा प्रतिभागभाव
गौतमस्वामी - हे भगवत् ! किस हेतु से ऐसा कहा जाता है कि कृष्णलेश्या treasure को प्राप्त होकर नीललेल्या के रूप में परिणत नहीं होती है । न तो वह नीललेश्या के वर्ण के रूप में परिणत होती है, न गंध के रूप में, न रस के रूप में और न स्पर्श के रूप में परिणत होती है ?
भगवन्- हे गौतम ! वह कृष्णलेश्या आकारभाव मात्र से ही नीललेश्या होती है, area में नीललेश्या नहीं बन जाती । अथवा प्रतिभागभाव मात्र से ही वह कृष्णलेश्या नीललेश्या कहलाती है, वास्तव में ही कृष्णलेश्या नीलdont बनाती हो, ऐसी बात नहीं है । आकारभाव का तात्पर्य है छाया मात्र या झलक मात्र । आशय यह है कि कृष्णलेश्या के द्रव्यों पर नीललेश्या के द्रव्यों की छाया पडती है, इस कारण वह नीललेश्या - जैसी प्रतीत होने लगती है, अथवा जैसे दर्पण पर प्रतिविम्ब पडने पर दर्पण उस वस्तु जैसा प्रतीत होने लगता है, उसी प्रकार कृष्णलेहया पर जब नीललेश्या के द्रव्यों की छाया या प्रतिबिम्ब पडता है तब कृष्णलेश्या के द्रव्य नीललेश्या के द्रव्यों के रूपमें
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! શા હેતુથી કહેવાય છે કે, કૃ‚àશ્યા, નીલલેશ્યાને પ્રાપ્ત થઈને નીલલેશ્યાના રૂપમાં પરિદ્યુત નથી થતી. નને તે નીલેશ્યાના વર્ણનાં રૂપમાં પરિણત થાય છે, ન ગધના રૂપમાં, ન રસના રૂપમાં અનેન સ્પના રૂપમાં પરિણત થાય છે ? શ્રી ભગવાન્ હે ગૌતમ । તે કૃષ્ણલેશ્યા આકાર ભાવ માત્રથી જ નીતલેશ્યા થાય છે, વાસ્તવમાં નીલલેશ્યા નથૈ મનતી. અથવા પ્રતિભાગ ભાવ માત્રથી જ કૃષ્ણલેશ્યા કહેવાય છે, વાસ્તવમાં જ કુલેશ્યા નૌલલેશ્યા બની જાય છે, એવી વાત નથી. કાર ભાવતુ તાત્પર્ય છે છાયા માત્ર અગર ઝલક માત્ર આશય એ છે કે કૃષ્ણલેશ્યાના દ્રવ્યેા પર નીલલેશ્વાના દ્રવ્યેાની છાયા પડે છે, એ કારણે તે નીલલેશ્યા જેવી પ્રતીત થાય છે, અથવા જેમ દણુ પર પ્રતિખિમ્ભ પડવાથી દર્પણુ એ વસ્તુ જેવું પ્રતીત થવા લાગે છે, એજ પ્રકારે ફૂણૂલેશ્યા પર જ્યારે નીલલેશ્યાના દ્રવ્યેયની છાયા અગર પ્રતિભિખ્ખુ પડે છે,