SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 281
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रापमासूत्र , अथ तासामेव कृष्णादिलेश्यानामष्टमं शीतोष्णस्पर्शादि प्ररूपणार्यमाद-'तओ सीत. लुक्खाओ, तओ निधुण्डाभो' आद्यास्तिस्र लेश्याः शीतरूक्षा:-शीतरूक्षस्पर्शयुक्ताः प्रशताः, अन्तिमास्तिस्रो लेश्यास्तु स्निग्घोप्णाः-स्निग्धोप्णस्पर्श विशिष्टाः प्रज्ञप्ताः, यद्यपि लेश्याद्रव्याणां कर्कशादयोऽपि स्पर्शाः वक्ष्यगाणरीत्या सन्ति तथापि आधलेश्यात्रयस्य शीतरूक्षस्पर्शयो श्चित्तस्वास्थ्योत्पादने, अन्तिमलेश्यात्रयस्य स्निग्धोष्णस्पर्शयोश्च परमसन्तोष जनने साधकतमत्वात् तयोरेव पृथक् पृथक् साक्षात् कथनं कृतम्, तथायोक्तं लेश्याध्ययने'जह करवयस्स फासो गोजिमाएव सागपत्ताणं । एत्तोचि अणंत गुणो लेस्साणं अप्पसत्या ॥१॥जह बुरस्स व फासो नवणीयस्स व सिरीसकुसुमाणं । एत्तो वि अणंतगुणो पसत्य छेस्साण सिव्हंपि" ॥२॥ इति, यथा क्रकचस्य स्पों गोजिवाया वा सागपत्राणाम् । इतोऽनन्तगुणो स्पर्शादिप्रपणा ___ अब कृष्ण आदि लेश्याओं के शीतस्पर्श, उष्णस्पर्श आदि की परूपणा की जाती है प्रारंभ की तीन अर्थात् कृष्ण, नील और कापोतलेश्या शीत और रूक्ष स्पर्श वाली कही गई हैं और अन्त की तीन अर्थात तेजोलेश्या, पद्मलेश्या और शुक्ललेश्या स्निग्ध और उष्ण स्पर्श वाली फही गई हैं। यद्यपि लेण्याद्रव्यों के कर्कश आदि स्पर्श आगे कहे अनुसार हैं, फिर भी पहले की तीन लेश्याओं के शीत और रूक्ष स्पर्श चित्त में अस्वस्थता उत्पन्न करने के कारण हैं और अन्त की तीन लेश्याओं के स्निग्ध और उष्ण स्पर्श परम सन्तोष उत्पन्न करने के साधन होते हैं, अतएव यहां उन्हींका साक्षात् कथन किया गया है। लेश्याध्ययन में कहा है जैसे करवत का स्पर्श कर्कश होता है, अथवा गाय की जिहवा का या शागपत्रों का स्पर्श कर्कश होता है, उससे भी अनन्तगुणा अधिक कर्कश स्पर्श अप्रशस्त लेश्याओं का होता है ॥१॥ जैसे दूर २५ ५३५। હવે કૃષ્ણ આદિ લેશ્યાઓના શીતસ્પર્શ, ઉષ્ણસ્પર્શ, આદિની પ્રરૂપણ કરાય છેપ્રારંભની ત્રણ અર્થાત્ કૃષ્ણ, નીલ અને કાપતલેશ્યા શીત અને રક્ષાવાળી કહેતી છે અને અન્તની ત્રણ અર્થાત તેજલેશ્યા, પમલેશ્યા શુકલલેશ્યા સિનગ્ધ અને ઉણુપર્શ inी ४सी छे.. - યદ્યપિ લેશ્યા દ્રવ્યના કર્કશ આદિ સ્પર્શ આગળ કહ્યા પ્રમાણે છે, તે પપહેલાની ત્રણ વેશ્યાઓના શીત અને રૂક્ષસ્પર્શ ચિત્તમાં અવસ્થતા ઉત્પન્ન કરવાનું કારણ છે અને અત્તની ત્રણ લેશ્યાઓના સિનગ્ધ અને ઉણ સ્પર્શ પરમ સન્તોષ ઉત્પન્ન કરવાનું સાધન બને છે, તેથી જ અહીં તેમનું સાક્ષાત્ કથન કરાએલું છે. ( શ્યાધ્યયનમાં કહ્યું છે જેમ કરવતનો સ્પર્શ કર્કશ હોય છે, અથવા ગામે જિહુવાને અગર સાગપને સ્પર્શ કર્કશ હોય છે, તેનાથી પણ અનન્તગણે અધિક
SR No.009341
Book TitlePragnapanasutram Part 04
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1978
Total Pages841
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_pragyapana
File Size62 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy