Page Text
________________
पोयूपवर्षिणी-टोका सू ३० प्रायश्चित्तभदवर्णनम्
२५३ नगया यस्मिन् गृहस्थकुले दोष उत्पन , उपन्स्यते वा, तदीये कुले प्रवेष्टु वारगीय । तथा-पत्र निर्गमप्रवेशयोरिमेकमेवास्ति तर, तथा द्वयोग्रामयोरपान्तराले यत्र द्वयादिगृहाणा सनिवेशस्तत्रापि गमनागमन वारणीयम् । अय क्षेत्रपाराधिक इत्युच्यते ।
द्विविधेऽपि दुष्टपाराचिके प्रथमभङ्गापिकार । शेपागि पुनर्द्वितीयभगादीनि शिष्यबुद्धिवेशद्यार्थ प्रदर्शितानि ।
__ अथ प्रमत्तपाराश्चिक उच्यते-स्यानर्द्धिनिद्रावान प्रमत्तपाराश्चिक , तस्य सामान्यलोकवलाद् द्विगुण निगुण चतुर्गुण वा बल भवति, तस्मादसौ गुरुणा एव प्रजापनीय - सौम्य ! लिन मुञ्च, चारित्र तर नास्ति । यथेव गुरुणा सानुनयमुक्त साधुवेप मुञ्चति, तत जिन ग्रामनगरादि स्थानों म विहार करती है वहाँ विहार नहीं करने दिया जाता है । द्वितीयभन के माधु को जिस नगर। में, जिस कुलमें उससे दोप हो गया और होने की भावना है, वहा नहीं जाने दिया जाता है, और जहाँ निकलने तथा प्रवेश करने का द्वार एक ही है वहा, तथा दो गावों के बीच में जहाँ दो तीन धर वसे हुए हो वहाँ भी, इस सावु का गमनागमन रोक दिया जाता है । यही क्षेत्रपाराश्चिक कहा जाता है।
प्रतिसेवनापाराश्चिक के दुष्ट नामक प्रथम भेद के कपायदुष्ट और पिपयदुष्ट ये दो भेद हुए। इन दोनों भेदों में प्रथम भङ्गका ही यहाँ अधिकार है, क्यों कि प्रथम भङ्ग में ही पाराश्चिकाई प्रायश्चित्त दिया जाता है । द्वितीयभग आदि तो शिष्यों की बुद्धि विशद हो, इसलिये दिखलाये गये है।
अब प्रमत्तपाराञ्चिक कहते है । स्यानर्द्धिनिद्रावान् साधु प्रमत्तपाराञ्चिक है। उसे सामान्य लोगों के वलसे द्विगुण, त्रिगुण वा चतुर्गुण बल होता है । ऐसे साधु को
દ્વિતીય ભગના સાધુને, જે નગરીમા જે કુળમા તેનાથી દેપ થઈ ગયો હોય અને હોવાની સંભાવના હોય ત્યાં જવા દેવાતા નથી અને જ્યાં નીકળવાનું તથા પ્રવેશ કરવાનું દ્વાર એક જ હોય ત્યા, તથા બે ગામોની વચ્ચે
જ્યા બે ત્રણ ઘર વસેલા હોય ત્યાં પણ તે સાધુનું ગમનાગમન રોકવામાં આવે છે, આ જ ક્ષેત્રપારાચિક કહેવાય છે
પ્રતિસેવનાપારાચિકના દુઇ નામના પ્રથમ ભેદના કષાયદુઈ અને વિષયદુ, એ બે પ્રકાર થયા એ બન્ને પ્રકામાં પ્રથમ ભાગને જ અહી અધિકાર છે, કેમકે પ્રથમ ભ ગમા જ પારાચિકાણું પ્રાયશ્ચિત્ત દેવાય છે દ્વિતીય ભગ આદિ તે શિષ્યોની બુદ્ધિ વિશદ થાય તે માટે બનાવ્યા છે
હવે પ્રમત્તપારાચિક કહે છે. સ્યાનષ્ક્રિનિદ્રાવાનું સાધુ પ્રમત્તપારાચિક છે તેનામાં સામાન્યલેકના બળ કરતા બમણુ ત્રણગણુ અથવા ચારગણું બળ
| SR No. | 009334 |
| Book Title | Auppatiksutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 868 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_aupapatik |
| File Size | 26 MB |