________________
१४०
धान
इह मद्यशब्दो न मदिरार्थकः किंतु निद्राजनन-पानशेषार्थक | सानो चिकित्साया मापणीयोपधानामेव प्रस्तुतत्वादिद मदिरायाः प्रसङ्गाभावात् साधो पानानधिकारित्वात् आगमेदि साधोर्मयपानप्रतिषेधात् मद्यपानस्य चारित्र विश्वसत्याच साधोः सुरापानेन साधुत्वमङ्गापतेथ, यथा दशनैकालिकमूसुर वा मेरगनानि अन्ना मज्जग रस |
9
ससक्ख न पिवे भिक्यू जम सारखमप्यणो ॥ अ०५, उ०२, गा०३६ ॥ डूई सुडिया तस्स माया मोस च भिगो ।
आजसोय अनिव्वाण सयय च असाहुया || अ५ ३०२, गा०३८ जनों की चिकित्सा में प्रासुक एपणीय औषधियों का ही विधान है और यही कारण या चल रहा है । यहा मदिरा का तो कोई प्रकरण ही नही चल रहा है । दूसरे साधुओं को मद्यपान का अधिकार ही नहीं है । वे उसके शास्त्रीय मर्यादा के अनुसार अनधिकारी हैं । आगम में साधुओ को मद्यपान करने का निषेध किया गया है। कारण वह चारित्र का विश्वसक होता है । जहा चारित्र नहीं वहां साधुता कैसी सुरापान से साधुता का भाग होता है यह बात आगम में स्पष्ट हैजैसे देश वैकालिक सूत्र में "सुर वा मेरग वावि अन्न वा मज्जग रस, ससक्ख न पिवे भिक्खू जस सारक्खमप्पणी" अ०५ उ०२ गा ३६ चड्डूई सुडिया तस्स माया मोस च भिक्खुणो अजसोय अनिव्वा
ને બતાવવા માટે નહિ પણ નિદ્રાવળ થવાય તેવા પેટા પદાર્થ વિશેષ તૈ સૂચવવા માટે પ્રયુક્ત થયેા છે કેમકે-સાધુએની ચિકિત્સામા પ્રાસુક એષણીય ઔષધીએજ ગ્રાહ્ય સમજાય છે અહી પ્રકરણ પણ ઔષધીઓનુ જ ચાલી રહ્યુ છે મદિરા વિષે ની તે અહી કઈ વાત જ નથી ખીજી વાત અ પણ છે કે સાધુઓને મદ્યપાન ના અધિકાર પણ નથી, શાસ્રીય વિધિવિધાનની દૃષ્ટિએ તેઆ મદ્યપાનની ખાખતમા અનધિકારી ગણાય છે આ ગમે તે સાધુઓને મદ્યપાન કરવાની મના કહી છે કેમકે મદ્યપાનથી ચારિત્ર ન આય છે. જરા ચારિત્ર નથી ત્યા સાધુતાની કલ્પના કરવીજ ર છે દારૂ પીવાથી સાધુતા નારા પામે છે આ વાત આગમમા સ્પષ્ટ રીતે સમજાવવામાં આવી છે દા ત દશ વૈકલ્પિક સૂત્ર મા સ્પષ્ટ પણે કહેવામા આવ્યુ छे े- (सुरवा मेरगना वात्रि अन वा मजगरस, ससस्य न पिवे भक्खू जस सारक्स मप्पणी ) अ प उ १, गा वड्डूई सुडिया तस्स माया मोसच
८
""
३६
