Page Text
________________
07
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०४१ उ.१ राशियुग्मनिरूपणम् प्रज्ञप्ताः ? युग्मशब्दो युगलवाचकोऽपि अरित त्यतोऽसौ इह गरिनन्देन विशेष्यते तेन राशिरूपाः युग्माः न तु द्वितीयरूपा इति रागियुग्माः, ते सव्यया कतीति प्रश्नः, भगवाना--'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'इत्तारि रासिजुम्मा पन्नता' चत्वारः राशियुग्मा: प्रज्ञप्ता -कविताः। 'तं जहां तद्यथा'कडजुम्मे जात्र कलिओगे' कृतयुग्मो यावत् कल्योजः अत्र यावत्पदेन पोज द्वापरयुग्मयोः संग्रहः । तदेव मूत्रकारः स्पष्ट पति-‘से केणडेणं भो ! एवं बुच्च चत्तारि रासिजुम्मा पन्नत्ता तं जहा ज व कलिओगे' तत्केनार्थेन भदन्त ! एनमुच्यते चत्वारो राशियुग्माः प्रज्ञप्ताः तद्यथा यावत् वल्योजः, अत्र यावत्पदेन कृत युग्मयोज द्वापरयुग्माना संग्रहो भवतीति प्रश्नः । भगवानाह-'गोरमा' इत्यादि, __टीकार्थ-हे भदन्त | राशियुग्म कितने कहे गये हैं ? युग्म शब्द युगल का भी वाचक होता है इसलिये उसे यहां राशि शब्द से विशे षित किया गया है। अत: राशिरूर जो युग्म है ये राशियुग्म है किन्तु द्विकरूप ये राशियुग्म नहीं है । ये लंख्या में स्तिने होते हैं ? ऐसा यह प्रश्न है । इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोथमा ! चत्तारि राखिजुम्ना पन्नत्ता' हे गौतम ! चार गशिरूप युग्म कहे गये हैं । 'तं जहा' जैसे'कउजुम्मे जाच कलिओगे' कृतयुमि गायन कल्पोज यहां यावत् पदसे योज और द्वापर युग्म इनका ग्रहण हुआ है। गौतमस्वामी अव प्रसुश्री से ऐला प्रउन करते हैं-'सेकेणटेणं भंते ! एवं बुच्चइ चत्तारि रासि जुम्मा पत्ता तं जहा व उजुम्म जाव कलिओगे' हे भदन्त ! ऐला आप किम कारण ले कहते हैं कि कृतयुग्म से लेकर
ટીકાર્થ– હે ભગવાન રાશિશુમે કેટલા પ્રકારના કહેવામા આવેલ છે? યુમ શબ્દ ગુગલનો વાચક પણ હોય છે. તેથી તેને અહિયાં રાશિ શબ્દથી કહેવામાં આવેલ છે. જેથી રાશિ રૂપ જે ચુમ છે, તે રશિયુમ છે બે રૂપ ચુમ રશિયુકમ નથી. તે સખ્યામાં કેટલા હોય છે? આ રીતને અહિં ગૌતમવામીએ પ્રશ્ન કરેલ છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમા પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને ४ छ -'गोयमा! चत्तारि रासि जुम्मा पत्ता' है गौतम ! शियुगमा यार माना हेपामा सावे. 'त जहा' २५-कहजुरमे जाव कलिओगे' तयुन યાવત કલ્યોજ અહિયા યાસ્પદથી સ્પે.જ અને દ્વાપસ્યુગ્મ ગ્રહણ કરાયેલ છે.
वे भीतमस्वामी श्रीने मे ५ छ है-'से कणटेण भंते प चह पत्तारि रासिजुम्मा पन्नत्ता त जहा कडजुम्ममइजुम्म जाव कलिओगे' मापन આપ એવું શા કારથી કહો છે? કે કૃતયુગ્મ કૃતયુમથી લઈને કાજ
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |