Page Text
________________
T
"
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३४ अ० श०१ सू०७ दक्षिणचरमान्ते उत्पातनि० ४१७ त्थिमिल्ले समोहओ पुरथिमिल्ले चैव उपवाहओ' एवं यथा येन प्रकारेण पौरस्त्ये पूर्वचरमान्ते समवहतो - मृतः पौरस्त्ये- पूर्वे एव चरमान्ते उपपातितः, 'तहेव दाहिणिल्ले समोह दाद्दिणिल्ले चेव उदवाएयन्त्रो' यथैव दक्षिणे चरमान्ते समवहतः दक्षिणे एवं चरमान्ते उपपातयितव्यः पूर्वचरमान्ते मृतानां पूर्वे एव चर्मान्ते समुत्पद्यमानानां येन प्रकारेण उपपातः कथित रतथा तेनैव रूपेण दक्षिणे चरिमान्ते समवतानां तत्रैवोत्पद्यमानानामुपपात प्रकारस्तुल्यतयैव वर्णनीयः । 'तहेब निरवसेसं' तथैव निरवशेष सर्वमपि गणितव्यम्, प्रकारस्तु दर्शित एव । कियत्पर्यन्तं पूर्वचरमान्तमकरणम् इह भणितव्यं वशव - 'जाव' इत्यादि । 'जाव सुहुमवणस्सइकाइओ प्रज्जत्तओ सुमन्त्रणस्सइकाइएस चैव पज्जत्तरसु दाहिणिल्ले पुरथिमिरले समोहओ पुरथिमिल्ले चेन उवनाहओ' 'हे गौतम । जिस प्रकार ले पूर्वचरयान्त में लमबहत हुआ जीव पूर्व ही चरमान्त में उत्पादित प्रकट किया गया है 'तहेब दाक्षिणिले समोहए दाहिणिल्ले चेव ववाएयन्चो' उसी प्रकार से दक्षिण चरमान्त में समवहत हुए जीवका दक्षिण चरमान्त में ही उत्पाद कह लेना चाहिये । तात्पर्य यही है कि पूर्वरान्त में मृतका पूर्वही घरमान्त में जिस प्रकार से उपपात कहा गया है उसी प्रकार से दक्षिण चरमान्त में समवहत हुए जीविका दक्षिण चरमान्त में उपपात प्रकट करना चाहिये । इस सम्बन्ध में जो उपपात प्रकार है वह सब एकता है । इसी लिये' तहेव निरवसेसं' इस सूत्र - पाठ द्वारा कारने 'सप कथन वैसाही है' ऐसा कहा है । पूर्वचरमान्त प्रकरण यहां कहां तक कहने के योग्य कहा गया है ? यह बात 'जाब स्रुहुमचणस्सहकाइओ पज्जत्तओ सुहुमवणस्लइकाइएस चेव पज्जन्त
भसाभधु भाषता प्रभुश्री ४ ४ - 'एव जहा पुरत्थिमिल्ले समइओ पुरत्थिमिल्ले 'चेव उबवाइओ' हे गौतम! ने प्रभाये पूर्व थरमान्तमां सभुद्दधात रेल જીવ પૂર્વ ચરમાન્તમાં જ ઉત્પન્ન થવાના સંબધમાં કથન કરવામાં આવેલ છે. 'तब दाहिणिल्ले समोइए दाहिणिल्ले चैव उबवाएयन्वो' ४ प्रमाणे दृक्षिष्य ચરમાન્તમાં સમુદ્લાત કરેલ જીવનેા ઉત્પાત દક્ષિણુચરમાન્તમાંજ કહેવા જોઈએ, આ કથનનુ તાત્પર્ય એ છે કે પૂર્વ ચરમાન્તમાં મરણુ પામેલાને ઉપપાત પૂર્વ ચરમાન્તમાં જ જે રીતે કહેલ છે એજ રીતે દક્ષિણ ચરમાન્તમાં સમુદ્ઘાત કરેલ જીવાને ઉપપાત દક્ષિણુચરમાન્તમા કહેવા જોઈએ. આ સંબંધમાં ઉપપાતને જે પ્રકાર છે, તે એક સરખાજ છે. તેથી દેવ निरवसेस" भा સૂત્રપાઠ દ્વારા સૂત્રકારે "सघणु अथन शुभ
છે એમ કહેલ છે, પૂર્વ ચરમાન્ત પ્રકરણુ અહીયાં કયાં સુધી महेवु' लेडयो " न्यये बात - 'जाब सुहुम वणत्सइकाइओं पज्जन्तओ - सुम
भ० ५३
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |