Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०३१ उ. सू०४ चतुर्युग्मनिरूपणम् प्लवमानः-उत्प्लबमानः कूर्दन् सः 'अज्झवसाण' इत्यादि, 'एवं जहा पंचवीसइमे सए अट्ठम उदेसए' इत्यादि, एवं यथा पञ्चविंशतितमे शतेऽष्टमोद्देशके, इत्यादि, तथाहि-अध्यवसाययोगनिर्वतितेन करणोषायेन प्लश्मानाः पळवकाइव भविष्य. काले तं भवं परित्यज्य पुरतोऽग्रेतनं भवापसंपद्य विहरन्ति । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कथं शीघ्रा गतिः ? कथं च शीघ्रो गति विषयः प्रज्ञप्न: ? गौतम ! तधया नामकः कश्चित्पुरुषः तरुणो वलवान् यावत् त्रिप्तमयेन वा विग्रहेणोत्पद्यन्ते तेषां जीवानां नारकाणां तथा शीघ्रा गतिः प्रवर्तते तथा शीघ्रो गतिविषयः प्रज्ञप्तः । हुआ अपने पूर्व के स्थान को छोड़कर आगे के स्थान को प्राप्त करता है-इसी प्रकार से नारक भी पूर्व के भव को छोड़कर अध्यवसाय रूप कारण के वशसे आगामीनारक के भयको प्राप्त करते हैं 'एवं जहा पंचवीसहमे सए अट्ठम उद्देसए.' इत्यादि रूप से पच्चीसवें शतक के आठवें उद्देशक में 'नरहयाणं वत्तव्यया तहेव इह वि भाणियव्वा जाव आयप्पओगेणं उववज्जति नो परप्पओगेणं उववज्जति' नैरथिकों के सम्बन्ध में जो वक्तव्यता कही गई है वही वक्तव्यता यहां पर भी कहनी चाहिये यावत् वे आत्मप्रयोग से उत्पन्न होते हैं परप्रयोगसे उत्पन्न नहीं होते हैं। 'हे भदन्त ! उन जीवों की शीघ्र गति कैसी है ? और उस शीघ्र गतिका विषय कैसा होता है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गौतम जैसे कोई तरूण वलवान् पुरुष चौदहवें शतक में प्रथम उद्देशक में कहे अनुसार हो यावत् तीन समयवाले विग्रह से वे नारक उत्पन्न होते है, इस प्रकार की शीध्र गति उन नारक जीवों की होती है। और ऐसा ही उनकी કૂદતે પિતાના પહેલાના સ્થાનને છેડીને આગળના સ્થાનને પ્રાપ્ત કરે છે. એજ પ્રમાણે નારક પણ પૂર્વભવને છોડીને અધ્યવસાય રૂ૫ કારણને વશ થઈને भावना ना२४ सपने प्रात ४२ छे. 'एवं जहा पंचवीसइसे सए अमउद्देसए' विगैरे प्रहारथी ५२च्यासमा शतनामामा देशामा 'नेरइयाणं वत्तव्वया तहेव इहवि भाणियवा जाव आयप्पभोगेण उववज्जति नो परप्पओगेण उववजति' નૈરયિકના સંબંધમાં જે કથન કરવામાં આવેલ છે, એ જ કથન અહિયાં પણ કહેવું જોઈએ. યાવત્ તેઓ આત્મ પ્રયોગથી ઉત્પન્ન થાય છે. પર પ્રયોગથી ઉત્પન્ન થતા નથી. હે ભગવન્ તે છાનું શીઘગમન કેવું હોય છે? અને તે શીઘગમનને વિષય કેટલે ને કે હોય છે? ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે છે. ગૌતમ! ચૌદમા શતકના પહેલા ઉદ્દેશામાં કહ્યા પ્રમાણે એટલે કે–જેમ કે યુવાન બલશાલી પુરૂષ હાય યાવત ત્રણ સમયવાળી વિગ્રહ ગતિથી તે નારકે ઉત્પન્ન થાય છે. આ રીતની શીધ્રગતિ તે નરક જીવોની હોય છે, અને
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |