Page Text
________________
प्रचद्रिका टीका श०३० उ. १ सू०३ ने० आयुष्ककर्मबन्धनिरूपणम्
११३
देवायुor' प्रकुर्वन्ति । पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः यदा सम्यग्दृष्टयः कृष्णलेश्याद्यंशुभपरिणामवन्तो भवन्ति तदा ते पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका न किमपि आयुष्कः प्रकुर्वन्ति यदा तु तेजोलेश्यादि शुभ परिणामवन्तो भवन्ति सम्यग्दृष्टिक न्द्रियतिर्यग्योनिकाः तदा तु देवायुष्कं प्रकुर्वन्ति, तत्रापि न भवनवासि देवांचा. jor किन्तु केवलं वैमानिकायुकमेव प्रकुर्वन्तीति भावः । तथा शेषा समवसेरणत्रयवन्तस्तिर्यक्रपञ्चेन्द्रियाश्चत्वार्यपि नरकाद्यापि बध्नन्तीति । 'तेउलेस्सा नंदा सस्सा' तेजोलेश्या परिणामवन्तः सलेश्य जीववदेव ज्ञातव्याः क्रियावादि तेजोलेश्यावन्तः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः केवलं देवायुकमेव प्रकुर्वन्ति, शेषा स्त्रयोऽक्रियावादिनोऽज्ञानिकवादिनो वैनयिकवादिनस्तु त्रिविधमायुकं बध्नन्ति देवायुष्क का बन्ध करते हैं। क्योंकि सम्यग्दृष्टि तिर्यञ्च जय कृष्ण आदि अशुभ लेहया के परिणामवाले होते हैं तब वे किसी भी आयुका बन्ध नहीं करते हैं । और जब ये तेजोलेश्यादि शुभ परिणामवाले होते हैं तब वे सिर्फ एक देवायुष्क का ही बंध करते हैं । देवायुष्क के बंध में भी वे भवनवासी आदि देवों की आयुष्क का बन्ध नहीं करते हैं किंतु एक वैमानिक आयुष्क का ही बन्ध करते हैं । और शेष तीन समवसरण - वाले तिर्यञ्च पंचेन्द्रिय चारों गति की आयुष्क बांधते हैं। 'तेउलेस्सा जहा सलेस्सा' तेजोलेश्वावाले क्रियावादी पञ्चेन्द्रिय तिर्यञ्च सलेश्य जीवों के कथन अनुसार केवल एक देवायुष्क का ही बन्ध करते हैं। बाकी के तीन अक्रियावादी, अज्ञानिकबादी और वैनयिकवादी. तेजोलेश्यावाले पचेन्द्रियतिर्यञ्च चारों प्रकार के आयु का बन्ध करते हैं। क्यों कि सलेश्य तिर्यक्पचेन्द्रिय जीवों के इसी સમ્યગ્દૃષ્ટિવાળા તિય ચા જ્યારે કૃષ્ણુલેશ્વા વિગેરે અશુમ વેશ્યાના પરિણામવાળા હાય છે, ત્યારે તેઓ કાઈ પણુ આયુનેા બંધ કરતા નથી અને જ્યારે તેઓ તેોલેશ્યા વિગેરે શુભ પરિણામવાળા હાય છે, ત્યારે તેએ કેવળ એક દેવ આયુષ્યના જ અધ કરે છે. દેવાયુષ્યના અંધમાં પણ તેએ ભવનવાસી વિગેરે દેવાના આયુના બંધ કરતા નથી. પર’તુ એક વૈમાનિક દેવના આયુષ્યના જ અધ કરે છે. અને ખાકીના ત્રણ સમવસરણવાળા તિયાઁચ પંચેન્દ્રિય ચાર ગતિની આયુને મધ ७रै छे. 'वेउलेस्खा जहा सलेस्सा' तेलेलेश्यावाणा प्रियावादी यथेन्द्रियतियय ससेश्य જીવાના કથન પ્રમાણે કેવળ એક દેવઆયુના જ ખંધ કરે છે, બાકીના અક્રિયાવાડી, અજ્ઞાનવાદી, અને વૈયિકવાદી તેોલેશ્ય વાળા પંચેન્દ્રિય તિય ચ ચારે પ્રકારના આયુષ્યના બંધ કરે છે. કેમ કે-લેસ્યાવાળા જીવેાને આજ રીતનું પરિણામ
भ० १५
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |