Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२१ सू०१ मनुष्याणामुत्पत्तिनिरूपणम् ३६९ काइयस्स एत्थचेत्र उद्देसए भणियाणि' नयरमेतान्येव परिमाणाध्यवसायनाना त्वानि परस्परं पार्थक्यानि जानीयात् कस्मादेतयो नानात्वमवगन्तव्यं तत्राह'पुढवीकइयस्स' इत्यादि, पृथिवीकायिकस्यात्रैच उद्देशके भणितानि यथाऽत्रैव एकविश्चत्युदेशके एव पृथिवीकायिकस्य परिमाणाध्यवसाययोनीनात्वं कथितं तयैवासंक्षिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकादारभ्य संज्ञिमनुष्यान्तानां परिमाणाध्यवसाययो नानासमवगन्तव्यमिति भावः । 'सेस तहेव निरवसेस' शेष परिमाणाध्यवसाययोःलक्षण्यं विहायान्यत्सर्वमपि यथैव येनैव प्रकारेण पृथिवीकायिकस्य कथितं तथैवा संक्षिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकादारभ्य संज्ञिमनुष्यान्तानां सर्वमपि वाच्यमिति भावः।
अथ देवेभ्यो मनुष्यमुत्पादयन्नाह-'जइ देवेहितो' इत्यादि।
'जइ देवेहिंतो उबवज्जति' हे भदन्त ! यदि मनुष्या देवेभ्य आगत्योत्प धन्ते तदा-'किं भवणवासिदेवेहितो उववज्जंवि' किं भवनवासिदेवेभ्य आगत्य परिमाण अज्झवसाणणाणत्ताणि जाणेज्जा पुढवीकाइयस्स एत्वचेव उद्देसए भणियाणि' परन्तु जिस प्रकार से इसी शतक के इसी २१ वें उद्देशक में पृथिवीकायिक के परिमाण एवं अध्यवसाय में भिन्नता कही गई है उसी प्रकार से असंज्ञि पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक से लेकर सजि. मनुष्य पर्यन्त के परिमाण और अध्यवसाय में भिन्नता जाननी चाहिये 'सेसं तहेव निरवसेस' परिमाण एवं अध्यवसाय को छोड़ कर बाकी का ओर द्वारों का कथन जिस प्रकार से पृथिवीकायिक का कहा गया है, उसी प्रकार से असंज्ञि पश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक से लेकर संजि. मनुष्यों पर्यन्त का जानना चाहिये।
अथ देवों से आकरके मनुष्य उत्पन्न होते हैं इस विषय को सूत्र कार प्रगट करते हैं-इसमें गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जह देवेहितो
ये 'नवरं एयाणि चेव परिमाणअज्ज्ञवसाणणाणत्ताणि जाणेज्जा पुढवीकाइयस्स एत्थ चेव उद्देसए भणियाणि' परंतु प्रारथी मा २४ यावी. સમાં શતકના આ ૨૧ એકવીસમા ઉદ્દેશામાં પૃવીકાયિકના પરિમાણ અને અધ્યવસાયમાં જુદા પણું કહેલ છે. એજ રીતે અસંગ્નિ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચનિકથી લઈને સંજ્ઞી મનુષ્ય સુધીના પરિમાણ અને અધ્યવસાયમાં જુદાપણું सभा 'सेस तहेव निरवसेसं' परिभार भने अध्यक्सायन छीने जीत દ્વારે સંબંધી કથન જે રીતે પૃથ્વિકાયિકને કહ્યા છે, એજ પ્રમાણે અસંગ્નિ ૫ ચેન્દ્રિય તિર્યંચનિકથી આર સી સ શી મનુષ્ય સુધી સમજવું. ' હવે દેમાથી આવીને મનુષ્ય પણમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તે વિષય સૂત્રકાર પ્રગટ કરે છે. આ વિષયના સંબંધમાં ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું
भ०४७
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |