Page Text
________________
प्रवद्रिका टीका श०२४ ७.१६ सू०१ वनस्पतिकायिकजीवोत्पत्ति नि० १८५ उत्पद्यते, 'ताहे पढमवितियच उत्थपंचमेसु गमएस' तदा प्रयमद्वितीयचतुर्थपञ्चमेषु गमकेषु 'परिमाणमणुयमयं अविरहियं अनंता उववज्जंति' परिमाणमनुसमयमविरहितमनन्ता उत्पद्यन्ते । अयमाशयः - यदा- पृथिव्यप्तेजो वायुकार्यिकेभ्य उद्व वनस्पतिकायिकेषु उत्पत्तिर्भवति तदा परिमाणविषये पूर्वोक्तव यदा तु वनस्पतिकायिकेभ्य आगत्य वनस्पतिकायिकेषूत्पद्यते तदा प्रथमद्वितीयचतुर्थपञ्चमगमकेषु सूत्रोक्तं परिमाणमवगन्तव्यमिति । तथा-'जाहे वणस्साइकाइए' इत्यादिना वनस्पतेरेव अनन्तानामुद्धर्त्तनं भवति नान्यतोऽनन्तानामुद् वृत्ति रस्तीत्यावेदितम् शोषाणां तु समस्तानामपि असंख्यातत्वात् । तथा-अनकिया हैं कि जब वनस्पतिकायिक वनस्पतिकाधिकों में उत्पन्न होना है 'ताहे पदम वितिय चउत्थ पंचमेसु गमेसु' तब प्रथम, द्वितीय, चतुर्थ, पंचम इन गमकों में 'परिमाणमणुसमयं अविरहिय अनंता उववज्जति' ऐसा कहना चाहिये कि वे प्रतिसमय अविच्छिन्नरूप से अनन्त उत्पन्न होते हैं । तात्पर्य इस कथन का ऐसा है कि- जय पृथिवी अप, तेज और वायु इन कायिकों से उद्धर्तना 'निकल' करके जीव की उत्पत्ति वनस्पतिकायिकों में होती है, तब परिमाण के विषय में पूर्वोक्त ही वक्तव्यता कहनी चाहिए और जब जीव वनस्पतिकायिकों में से आकर वनस्पतिकायिकों में उत्पन्न होता है तब प्रथम, द्वितीय, चतुर्थ एवं पञ्चम इन गमकों में सूत्रोक्त परिमाण कहना चाहिये । तथा-'जाहे वाणस्सइकाइए' इत्यादि सूत्रद्वारा यह भी समझाया गया है कि वनस्पति से ही अनन्त जीवों का उद्वर्तन होता है अन्य से પાઠથી તેઓએ એ ખતાવ્યું છે કે-જયારે વનસ્પતિકાયિક જી૧ વનસ્પતિ आयामां उत्पन्न थाय छे. 'ताहे पढमत्रितियच उत्थपंचमेसु गमएसु' त्यारे પહેલા, ખીજા ચેાથા અને પાંચમા આ गमाभां 'परिमाणमणुसमय अविरहिय अनंता उववज्जति' मेवु 'हेवु लेह. - तेथे। प्रतिसमये अविચ્છિન્ન પણાથી નિર'તર પણાથી અનન્ત ઉત્પન્ન થાય છે. આ ગ્રંથનનુ તાત્પય એ છે કે જ્યારે પૃથ્વી, પ્ તેજ અને વાયુકાયિકોમાંથી ઉદ્દત'ના (મહારની કળવુ) કરીને જીવની ઉત્પત્તિ વનસ્પતિકાયિકામાં થાય છે. ત્યારે પરિમાણુના સંબધમાં પહેલા કહેલ કન જ કહેવું જોઇએ અને જીવ જ્યારે વનસ્પતિ કાયિકામાંથી આવીને વનસ્પતિ કાયિકામાં ઉત્ત્પન્ન થાય છે, ત્યારે પહેલા, ખીજા ચાથા અને પાંચમા ગમેાના સૂત્રમા કહ્યા પ્રમાણેનુ' પરિમાણુ 'हे' ले यो तथा 'जाहे व काइए' त्याहि सूत्रथी मे समन्नव्यु छे. કેન્દ્રનસ્પતિ કવિકામાંથી જ અનતે જીવે નુ ઉદ્ઘતન થાય છે બીજામાંથી
भ० २४
1
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |