Bhagwati Sutra Part 14

SR No.: 009324
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1970
Total Pages: 683
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 42 MB

Page 524

भगवती सूत्रे यावदभवादेश इति तथाहि संज्ञिपञ्चेन्द्रियप्रकरणम् - तेषां खल भदन्त ! पर्याप्तसंख्येवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्याणां नरके उत्पित्सूनां शरीराणि कीदृशसंस्थानयुक्तानि भवन्ति ? गौतम ! षड्विध संस्थानसंस्थितानि भवन्ति तद्यथा - समचतुरस्रसंस्थानन्यग्रोधसंस्थान, यावद् हुण्डसंस्थानसंस्थितानि भवन्तीति तेषां पर्याप्तसंख्येयवर्षायुकज्ञिमनुष्याणां कतिलेश्या भवन्तीति मनः, गौतम ! पड्लेश्या भवन्ति तथा - कृष्णलेश्या यावद शुक्ललेश्या दृष्टिः सम्यग्दृष्टिमिध्यादृष्टिः सम्यग्मिवाश्चेिति त्रिविधा अपि भवतीति, ज्ञानद्वारे चत्वारि ज्ञानानि, त्रीणि अज्ञां'नानि भजनया तदग्रे प्रदर्शयिष्यन्ते । मनोयोग-वचोयोग- काययोग इति त्रिविधोऽपि योगो भवति तेषां जीवानामिति । एतद्द्व्यतिरिक्तम् असंज्ञिवदेव भवति । हे दन्त ! प्रथमम् पर्यावसंख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्यो भवेत् ततो मृत्वा नारको
०४९८
·
का यावत् भवदेश तक संज्ञी पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों के जैसा जानना चाहिये, इस प्रकार नरक में उत्पन्न होने के योग्य जो पर्याप्त संख्यात वर्षायुष्क संज्ञी मनुष्य हैं उनके ६ प्रकार का संस्थान होता है, जैसेसमचतुरस्र संस्थान, न्यग्रोध संस्थान, यावत् हुडक संस्थान, इनके कृष्ण लेश्या यावत् शुक्ललेइयां तक ६ लेइयाएं होती हैं। सम्यग्दृष्टि, मिथ्यादृष्टि और सम्यगूमिध्यादृष्टि ऐसी ये तीन प्रकार की दृष्टियाँ होती हैं। ज्ञानद्वार में चार ज्ञान और तीन अज्ञान भजनासे होते हैं। योग द्वार मैं मनोयोग, वचनयोग और काययोग ये तीन योग होते हैं । इस कथन के अतिरिक्त और अवशिष्ट सब कथन असंज्ञि प्रकरण में कहे गये कथन के अनुसार ही है । अथ गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं - हे भदन्त !
P
આ વિષયનુ ખાકીનું તમામ કથન ચાવત્ ભાદેશ સુધીનુ સંજ્ઞી પ'ચેન્દ્રિય તિય ચ ાનિકાનાથન પ્રમાણે સમજવું આ રીતે નરકમાં ઉત્ત્પન્ન થવાને ચેાગ્ય જે પર્યાપ્ત સખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા સંજ્ઞી મનુષ્યેા છે. તેને હું છ પ્રકારનું સંહનન હાય છે. જે આ પ્રમાણે છે-સમચતુરસ્ર સંસ્થાન ૧, ન્યુગ્રોધ-સંસ્થાન યાવત્ હુડક સંસ્થાન, તેઓને કૃષ્ણુ લેશ્યાથી શુકલ લેશ્યા સુધીની છએ લેસ્યાઓ હોય છે, અને સમ્યગ્દષ્ટિ, મિથ્યાર્દષ્ટિ, અને સભ્યગ્નિજ્યાર્દષ્ટિ આ ત્રણે પ્રકારની દૃષ્ટિએ તેને હાય છે. જ્ઞાનદ્વારમાં તેને ચાર જ્ઞાન અને ભજનાથી ત્રણ અજ્ઞાન હોય છે. તેઓને ચેાગ દ્વારમાં–મના ચેાગ, વચનયાગ, અને કાયચાગ આ ત્રણ ચેાગ ઢાય છે. આ કથન શિવાયનું ખાકીનું તમામ કથન અસી પ્રક`શુમાં . કહેવામાં આવેલ કથન પ્રમાણે ४. छे. ते समभवु.
I