Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१ सू०५ संशिपञ्चेन्द्रियतिरश्चां नारकेपूनि० ४३५ एकमसये कियन्त उत्पद्यन्ये १, इत्यादि प्रश्नोत्तररूपपरिमाणद्वारादारभ्य भवादेश सूत्रपर्यन्तः प्रथमगमवदेव वक्तव्या, स खलु पश्चन्द्रियतिर्यग्योनिकः प्रथमं ततो' मृत्वा नारको जातः पुनरपि पश्चेन्द्रियतियंग्योनिक एवं क्रमेण स जीवः किय
कालपर्यन्तं तिर्यग्गति नारकगतिं च सेवेत कियत्कालपर्यन्तं च गमनागमने कुर्यादित्येवं विषयक प्रश्नः । गौतम ! भावादेशेन जघन्येन भवद्वयपर्यन्तम् उत्कृष्टतोऽष्ट भपग्रहणपर्यन्तं सेवेत गमनागमने च कुर्यादिति भवादेशान्त उत्तरम् । कियत्पर्यन्तं प्रथमो गमोऽत्र वक्तव्यस्तत्राह-'जा' इत्यादि, 'जाव' यावत 'कालादेसेणं, इत्येवं रूपं सूत्रमायाति तावत् प्रथमो गमो विज्ञेय इति । तदेवाह'कालादेसेणं' इत्यादि, 'कालादे सेणं जहन्नेणं सागरोचमं अंतोमुडुत्तमभडियं' है जैसे वे जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? इस प्रकार के परिमाण द्वार से लेकर भवादेशबार तक प्रथम गम के वक्त. व्यतानुसार ही कथन करना चाहिये जैसे वही संज्ञी पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्यो निक जीव जब अपनी पर्याय से भरकर नारक हो जाता है और फिर वहाँ से निकल कर पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक हो जाता है, तो इस क्रम से वह जीव कितने काल तक तिर्यग्गति और नरकगति का सेवन करता है और कितने कालतक इस प्रकार गमनागमन करता रहता है ? तो इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! भव की अपेक्षा से वह जघन्य रूप में दो भवों को ग्रहण करने तक और उत्कृष्ट से आठ भवों को ग्रहण करने तक उस गति का सेवन करता रहता है और गमनागमन करता रहता है, और 'कालादेखेणं' काल की अपेक्षा 'जह न्नेणं सागरोवमं अंतोमुहत्तमा भहियं उक्कोसेणं चत्तारि सागरोवमाई જેમકે–તે છે એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રકારના પરિ. માણુ દ્વારથી લઈને ભવ દેશ દ્વાર સુધી પહેલા ગમકમાં કહ્યા પ્રમાણે જ કથન કરવું. જેમકે તે સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નિવાળે જીવ જ્યારે પિતાની પર્યાયથી મરીને નારક થઈ જાય છે. અને પાછો ત્યાંથી નીકળીને પંચેન્દ્રિય તિય ચ યોનિ થાય છે. તે આ ક્રમથી તે જીવ કેટલા કાળ સુધી તિર્થં ચ ગતિ અને નરક ગતિનું સેવન કરે છે ? અને કેટલા કાળ સુધી આ રીતે ગમનાગમત-અવર જવર કરતા રહે છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમ! ભવની અપેક્ષાએ જઘન્ય રૂપથી તે બે ભવને ગ્રહણ કરતાં સુધી અને ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભવાને ગ્રહણ કરતાં સુધી તે ગતિનું સેવન કરતા રહે છે. भने गमनागमन-भव२ ११२ ४२ता २९ छे. मने 'कालादेसेण' नी माये. क्षाथी 'जहन्नेणं सागरावमं अंतोमुत्तमभहियं उकोसेणं चचारि सागरोवमाइ'
| SR No. | 009324 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 14 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 683 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 42 MB |