Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२३ व.२ लोहीप्रभृतिवनस्पतिजीवोत्पत्त्यादिनि० २२३ स्कन्धे त्वचि शाखायां च गव्यूतपृथक्-चम् गव्यूतमिति क्रोशमेकम् । मवाले पत्रे च धनुःपृथक्त्वम्, पुष्पे हस्तपृथक्त्रम् फळे वीजेचाङ्गुलपृथक्त्वात्मिका अवगाहना, इयं सर्वाऽपि अवगाहना उत्कृष्टतो ज्ञेग, जघन्यावगाहना सर्वत्रापि अझुलस्यासंख्येयभागरूपैत्र भरतीति' 'सेसं तं चेत्र' शेपं तदेव अवगाहनाऽतिरिक्तं सर्वमपि उत्पादस्थितिलेश्यादिकवर्गवदेव द्रष्टव्यं ज्ञातव्यं चेति। सेवं भंते ! सेवं भंते ! ति' तदेवं भदन्त ! देवं भदन्त ! इति-हे भदन्त ! लोही प्रभृतिकसाधारणशरीरबादरवनस्पतिविशेषाणानुत्पादादिविपये यत् देवानुपियेण निवेदितम् तत् सर्वमेव सर्वथैव सत्यम् अतीन्द्रियपदार्थविषये भवदुपदेशस्यैव गई है, अर्थात् दोधनुषसे लेकर ९ धनुषनक कही गई है-स्कन्ध में, त्वचा में और शाखा में गव्यूत पृथवत्व-दो कोश से लेकर ९ कोश तक की कही गई है प्रवाल में और पत्र में धनुःपृथक्त्व कही गई है फल और पीज में अंगुल पृथक्त्व कही गई है। यह मात्र भी अवगाहना उत्कृष्ट की अपेक्षा से कही गई है ऐसा जानना चाहिये परन्तु जघन्य अव. गाहना अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण ही सर्वत्र जाननी चाहिये 'सेसं तं चेव' अवशिष्ट कथन उत्पाद, स्थिति, लेश्या आदिक सय कथन-आलुकवर्ग के जैसे ही जानना चाहिये 'सेवं भंते। सेचं भंते ! त्ति' हे भदन्त ! लोही आदि साधारण शरीर वाली एवं थादर शरीर वाली जो ये वनस्पतियां हैं- उनके उत्पाद आदि के विषय में जो आप देवानुप्रिय ने निवेदित किया है वह सप ही सर्वथा सत्याही પૃથકૃત્વની કહી છે. બે ધનુષથી લઈને ૯ ધનુષની કહી છે,-કંધમાં, છાલમાં અને શાખામાં ગભૂત પૃથવ-બે ગાઉથી લઈને ૯ ગાઉ સુધીની કહી છે. પ્રવાસમાં અને પાનમાં ધનુ પૃથફત્રની કહી છે. પુષ્પમાં હસ્ત મૃત્વની કહી છે. ફળ અને બીજમાં આગળ પૃથક્વની કહી છે આ બધી અવગાહના ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ કહેલ છે તેમ સમજવું. પરંતુ જઘન્ય અવગાહના આંગળના અસંખ્યાતમા ભાગ પ્રમાણ જ બધામાં કહી છે. તેમ સમજવું सं चेव' मानु तमाम ४बन पात-पतिस्थिति, वेश्या, विगैरे सगधी तमाम स्थन मातु ' प्रभाये १ सभा. 'सेव भंते ! सेव भंतेत्ति है ભગવન લેહી વગેરે સાધારણ શરીરવાળી અને બાદર શરીરવાળી વનસ્પતિચેના ઉત્પાત ઉત્પત્તિ વિગેરેના સંબંધમાં આપ દેવાદુપ્રિચે જે નિરૂપણ કર્યું છે, તે સર્વથા સત્ય છે. કેમકે અતીન્દ્રિય પદાર્થોના વિષયમાં આપને
| SR No. | 009324 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 14 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 683 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 42 MB |