Page Text
________________
प्रेमैंय बन्द्रिका टीका शं०२० उ०१० सू०१ जी० सौपक्रमनिरुपक्रमायुष्यत्वम् ११५ 'परोवक्कमेणा वि उववज्जंति' परोपक्रमेणापि उत्पद्यन्ते यथा कूणिकः कृत्रिम - चतुर्दशरत्नानि समादाय पट्टखण्डराज्यशासनाय प्रवृत्तः देवकृतमरणेन मृत इति, 'निरुक् कमेणात्रि उपवति' निरुपक्रमेणापि उत्पद्यन्ते, यथा कालशौकरिकवत्, आत्मोपक्रमपरोपक्रम निरुपक्रमै नरकाणां समुत्पचिसंभवादित्युत्तरम् । 'एवं जात्र वैमाणियाणं' एवं यावद्वैमानिकानाम् एवम् नारकवदेव यावद्वैमानिका अपि भवनपतिमारभ्य वैमानिकपर्यन्तत्रयोविंशतिदण्डकस्था जीवाः सर्वे आत्मोपक्रमेण परोपक्रमेण निरुपक्रमेण वा समुत्पद्यन्ते इति भावः । आत्मोपक्रमपरोपक्रमनिरुको अपने आप मिलाये गये निमित्तों द्वारा बीच में छेदन करके नरका वास में नारक की पर्याय से उत्पन्न होते हैं - तथा कितनेक जीव कूणिक राजा के जैसे ऐसे निमित्त मिलाते हैं कि जिससे वे दूसरों के द्वारा मार दिये जाते हैं और मरकर नरक में जाते हैं जैसे कूणिकराजा कृत्रिम १४ रत्नों को लेकर षट् खण्डों के राज्यशासन के लिये प्रवृत्त हुआ और देवने उसे मार दिया तथा कितनेक जीव कालशौकरिक के जैसे निरुपक्रम से भी नारक में उत्पन्न होते हैं । अर्थात् गृहीत आयु को पूरी भोगकर नरकों में उत्पन्न होते हैं। आत्मोपक्रम परोपक्रम और निरुपक्रम हन तीनों प्रकार से नारक जीवों की उत्पत्ति हो सकती है यही इसका तात्पर्य है 'एवं जाव माणिपाणं' इसी प्रकार से यावत् वैमानिक देवों तक के भी जीव उत्पन्न होते हैं ऐसा जानना चाहिये अर्थात् नारक के ही जैसे भवनपति से लेकर वैमानिक पर्यन्त २३ दण्डकस्थ जीव सब आत्मोपक्रमले, परोपक्रम से अथवा निरुपक्रम से
જીવા પાતાના ગૃહીત આયુને પે,તે સ્વય' પ્રાપ્ત કરેલ નિમિત્તોથી વચમાં જ છેઇન કરીને નરકાવાસમાં નારકની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થાય છે, તથા કેટલાક જીવા કૂણિક રાજાની માફક એવું નિમિત્ત મેળવે છે, કે જેથી તેઓ બીજાએ દ્વારા માઈ જાય છે. અને મરીને નરકમાં જાય છે, જેમ સૂણિક રજા મના વિટ ૧૪ રત્ના લઈને છએ ખડના રાજ્ય શાસન માટે પ્રવૃત્ત થયા, અતે દેવે તેમને મારી નાખ્યા. તથા કેટલ કે જીવા કાલશોકરિકની જેમ નિશ્પક્રમથી પણ નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, અર્થાત્ ગૃહીત મૃયુને પૂરી ભાગવીને નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. આત્માપક્રમ, પાપકમ અને નિરૂપક્રમ, આ ત્રણે પ્રકારે નારક જીવાની ઉત્પત્તિ થઈ શકે છે, એજ શ્મા કથનનુ તાત્પય છે '' जाव वैमाणियाणं' मे अहारथी यावत् वैभानि देवे। सुधीना व पथ ઉત્પન્ન થાય છે, તેમ સમજવુ. અર્થાત્ નારકની જ માફક ભવનપતિથી આરભીને વૈમાનિક સુધીના ૨૩ તેત્રીસ દડકમાં રહેલા બધા જીવા આત્મા ક્રમથી, પાપકમથા અથવા નિરૂપક્રમથી- ઉત્પન્ન થાય છે,
| SR No. | 009324 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 14 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 683 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 42 MB |