________________
भगवतीसूत्रे
૮
न्तिके - प्रज्ञापनायाः षष्ठपदे, भुवनवासिनाम् - असुरकुमारादीनां दशानां देवानाम् उपपात - उत्पादो भणित स्तथैव अत्रापि भावदेवानाम् उत्पादो भणितव्यः, वहुतरस्थानेभ्यः उद्वृत्ता वनवासितयोपपद्यन्ते असंज्ञिनामपि तेषूत्पादात् इत्याशयेनोक्तम् 'जहा चकंतीए' इत्यादि ॥ ०२ ॥
भव्यद्रव्य देवादिस्थितिवक्तव्यता ।
मूलम् - " भवियदव्वदेवाणं भंते! केवइयं कालं ठिई पण्णत्ता ? गोयमा ! जहणेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाई | नरदेवाणं पुच्छा, गोयमा ! जहण्णेणं सत्तवाससयाई, उक्कोसेणं चउरालीई पुव्वसय सहस्साई | धम्मदेवाणं भंते! पुच्छा, गोयमा ! जहणेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोलेणं देसूणा पुव्वकोडी । देवाहिदेवाणं पुच्छा, गोयमा ! जहण्णेणं वात्रत्तरिं वासाई, उक्कोसेणं चउरासीइं पुण्वस्य सहस्ताई । भावदेवाणं पुच्छा, गोयमा ! जहण्णेणं दसवाससहरुमाई, उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई ॥सू० ३ ॥
छाया - भव्यद्रव्यदेवानां भदन्त । कियन्तं कालं स्थितिः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! जघन्येन अन्तर्मुहूर्तम्, उत्कृष्टेन त्रीणि पल्योपमानि, नरदेवानां पृच्छा, गौतम |
4
गौतम ! प्रज्ञापना के छठे पदमें जैसा असुरकुमार आदि १० भवनपतियों का उत्पाद कहा गया है, उसी प्रकार से यहां पर भी भावदेवों का उत्पाद कहना चाहिये अनेक स्थानों से आकरके जीव भवन पतिदेवरूप से उत्पन्न होते हैं। यहां तक कि असंज्ञी जीवों का भी उनमें उत्पाद हो जाता है। इसी आशय से 'जहा वकंनीए ' ऐसा पद कहा गया है || सू० २ ॥
૧૦ પ્રકારના ભવનપતિ દેવાના ઉત્પાદ વિષે જેવું કથન કરવામાં આવ્યુ છે, એજ પ્રમાણે અહી ભાવદેવાના ઉત્પાદનુ કથન કરવુ' જોઇએ અનેક સ્થાનેમાંથી આવીને જીવ ભવનપતિ દેવરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે, અસંજ્ઞી જીવાના પણુ ભવનપતિ દેવામાં ઉત્પાદ થઈ જાય છે. તેથી જ जहा वक्कंतीए " " વ્યુત્ક્રાન્તિપદમાં કહ્યા અનુસારનું કથન અહીં ગ્રહણ કરવાનુ કહેવામાં આવ્યું છે, ” uસૂ॰રા
८८
