Page Text
________________
100
भगवतीसूत्रे
"
नव निधिपतयः - नवनिधीनां स्वामिनः, समृद्ध कोशाः - परिपूर्ण भाण्डागाराः, द्वात्रिंशद्राणवरसहस्रानुयातमार्गाः - द्वात्रिंशत्सहस्रसंख्यक श्रेष्ठराजानुसृतपन्थानः, सागरवर मेखला धिपतय:- महासागररूपश्रेष्ठ मेखलापर्यन्त पृथिवीस्वामिनः, मनुष्ये. न्द्राः भवन्ति, ते एव नरदेवा इत्युच्यन्ते इत्यभिपयेणाह -' से तेण द्रेणं जाय नरदेवा, नरदेवा' हे गौतम! तत् तेनार्थेन, यावत् एवमुच्यते नरदेवाः, नरदेवाः इति । गौतमः पृच्छति' से केणद्वेणं भंते ! एवं बुच्चइ - धम्मदेवा, धम्मदेवा ? हे भदन्त ? तत्-अथ केनार्थेन-केन कारणेन, एवमुच्यते धर्मदेवाः afa ? धर्म देवशब्दस्य कोर्थः ? इति प्रश्नः धर्मेण - श्रुतादिना देवाः, धर्मप्रधाना वा देवाः धर्मदेवाः उच्यन्ते इत्यभिप्रायेण भगवानाह - ' गोयमा ! निधियों के स्वामी होते हैं, जिनका भाण्डागार सदा परिपूर्ण बना रहता है, ३२ हजार श्रेष्ठ राजा जिनकी आज्ञा के वशवर्ती रहा करते हैं महासागररूप श्रेष्ठ मेखलावाली इस समस्त भूमीपर जिनका अखण्ड साम्राज्य छाया रहता है, ऐसे जो मनुष्येन्द्र- चक्रवर्ती छहखण्ड५ म्लेच्छखण्ड और एक आर्यखण्ड- पृथिवी के स्वामी होते हैं वे ही नरदेव - कहलाते हैं । ' से तेणट्टेणं जाव नरदेवा' इसी कारण हे गौतम! ऐसे मानवरत्न नरदेव कहे गये हैं ।
अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-' से केणटुणं भंते । एवं बुच्चइ, धम्मदेवा धम्मदेवा' हे भदन्त । ये धर्मदेव हैं ये धर्मदेव हैं ऐसा आप किस कारण से कहते हैं ? अर्थात् धर्मदेव का शब्दार्थ क्या है ? इसके उत्तर में "श्रुतादि को लेकर जो देव-आराध्य बने हैं अथवा धर्मकी प्रधानता से
ચક્રરત્નની જેમને પ્રાપ્તિ થઈ હાય છે, જેઓ નવ નિધિઓના સ્વામી ડાય છે, જેમના ભડાર સદા ભરપુર રહે છે, ખત્રીસ હજાર શ્રેષ્ઠ રાજાએ જેમની આજ્ઞાને આધીન હાય છે, મહાસાગર રૂપ શ્રેષ્ઠ મેખલા (કદારા)વાળી આ સમસ્ત ભૂમિ પર જેમનુ` અખંડ સામ્રાજ્ય વ્યાપેલુ રહે છે, જેઆ ૬ ખ'ડ (પાંચ મ્લેચ્છમા અને એક આયખંડ) પૃથ્વીના સ્વામી હાય છે, એવાં भनुष्येन्द्रने (यवर्तीने) ४ " नरहेव " हेवामां आवे छे. " से तेणट्टेणं जाब नरदेवा" हे गौतम! ते भर में हेवाना मेड प्रहारने " नरदेव " ३ये ઓળખાવ્યા છે. એટલે કે મનુષ્યેામાં રત્નસમાન અથવા દેવતુલ્ય પુરુષાને 'नरहेव ' वामां आवे छे.
गौतम स्वाभीनो प्रश्न- “ से देवा " हे लगवन् ! आये देवाना
केणट्टेण भंते ! एवं वुच्चइ, धम्मदेवा, धम्म“धर्म हेव " सेवे। श्रीले प्रहार शा आरो
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |