Page Text
________________
१८२
भगवतीसूत्र 'जीवं पडुच्च अवण्णा जाब शफासा पण्णत्ता' जीवं प्रतीत्य-आश्रित्य जीवापेक्ष येत्यर्थः नैरयिकाः अवर्णाः, यावत्-अगन्धाः, अरसाः, अस्पर्शाः प्रज्ञाताः, जीवस्य अमूर्तस्वेन वर्णादिरहिततया तदपेक्षया नैरयिकाणामपि वर्णादिरहितत्वमवसेयम् , 'एवं जाव थणियकुमारा' एवं-पूर्वोक्त नैरयिकरीत्या यावत्-असुरकुमारादारभ्य स्वनितकुमारपर्यन्ता अपि वैक्रियतैजसशरीरपुद्गलापेक्षया पञ्चवर्णाद्यष्टस्पर्शवंतः, कार्मणशरीरपुद्गलापेक्षया पञ्चवर्णादि चतुःस्पर्शवन्तः, जीवापेक्षया अवर्णायस्पर्शचन्तः
और चार स्पर्शों वाले कहे गये हैं। क्यों कि कार्मणशरीर सूक्ष्मपरिणाभवाले पुद्गलरूप होता है इसलिये यहां चारस्पर्शवत्ता इस अपेक्षा से जानना चाहिये किन्तु-'जीवं पडच अवण्णा जाच अफासा पण्णत्ता' जीव की अपेक्षा लेकर जय नैरयिकों में वर्णादिमत्ता का विचार करते हैं-तब ये वर्ण विना के हैं, गंध विना के हैं, रस विना के हैं और स्पर्श विना के हैं क्यों कि जीव अमृत होता है इस कारण वह पौगलिक वर्णादि गुणों से रहित माना गया है अतः इस अपेक्षा नारकों के भी वर्णादि से रहितता जाननी चाहिये 'एवं जाव थणियकुमारा' नैरयिकोक्त पद्धति के अनुसार यावत्-असुरकुमार से लेकर स्तनितकुमार तक भी वैक्रिय तैजस शरीर के पुद्गलों की अपेक्षा पंचवर्णी चाले, दो गंधोंवाले, पांच रसोंवाले, और आठ स्पशों वाले, होते हैं। कार्मण शरीर के पुद्गलों की अपेक्षा से वे पांच वर्णादिवाले और चार स्पर्शो - સ્પર્શવાળાં કહી છે. કારણ કે કાશ્મણશરીર સૂકમપરિણામવાળાં પુલે રૂપ डाय छ । ४२ मा यार स्पशन समाप समय ५२-तु“जीवं पडुच्च अवण्णा जाव अफासा पण्णत्ता" नी अपेक्षा नारीमा व ह. મત્તાને વિચાર કરવામાં આવે, તે તેઓ વર્ણવિનાના, ગંધવિનાના, રસવિનાના અને સ્પર્શવિનાના છે, કારણ કે જીવ અમૂર્ત હોય છે. તે કારણે તેને પિલિક વદિ ગુણોથી રહિત માનવામાં આવેલ છે. તે દષ્ટિએ વિચાર ४२वामा माये, तो ना२मा तितो सभी नये, “एवं जाव थणियकुमारा" असुरमाथी २. स्तनितभार ५य -तना मतपति દેવોના વર્ણાદિના વિષયમાં નારકેના જેવું જ કથન થવું જોઈએ એટલે કે વૈક્રિય અને તેજસ શરીરની અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે, તે તેઓ પાંચ વર્ણવાળાં, બે ગંધવાળાં, પાંચ રસવાળાં અને આઠ સ્પશેવાળાં હોય છે, પરંતુ કાર્મણ શરીરના પલેની અપેક્ષાએ વિચારવામાં આવે, તે તેઓ
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |