Page Text
________________
५७८ ............ ..। - - . . . .
भगवतीने भवन्ति, गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्येपु वा भवन्ति, तथा च मनुष्यप्रवेशनकेन प्रविशन् मनुष्याणां संमूच्छिमगर्भजलक्षणे स्थानद्वये प्रनिशतीति तद्वयमाश्रित्य एकादिसंख्यातान्तेषु पूक्तिरीत्या भङ्गाः कर्तव्याः। तत्र चातिदेशानामन्तिम सख्यातपदं वर्तते इति तद्भङ्गान् साक्षादर्शयन्नाइ-'संखेज्जा भंते ! मणुस्सा पुच्छा' गाङ्गेयः पृच्छति-हे भदन्त ! संख्येयाः मनुष्याः मनुष्यमवेशनकेन प्रविशन्तः किं संच्छिममनुष्येपू भवन्ति ? किं वा गर्भव्युत्क्रान्तिकमतुप्येषु भवन्ति ? इति पृच्छा, भगवानाह- गंगेया । समुच्छियमणुस्से सु वा सोज्जा, गम्भवस्करियमणुस्सेसु वा होज्जा' हे गाङ्गेय ! संख्याता मनुष्या मनुष्यप्रवेशनकेन प्रविशन्तः मनुष्यभव में प्रवेश करते हुए समूच्छिममनुष्यों में भी होते हैं, एवं गर्भजमनुष्यों में भी होते हैं। तथा च मनुष्यप्रवेशनकधारा मनुष्यभव में प्रवेश करता हुआ एक मनुष्य मनुष्यों के संमृच्छिम अथवा गर्भज रूप दो स्थानों में होता है। इस कारण इन दोनों स्थानों को आश्रित करके एक से लेकर संख्यान तक में पूर्वोक्त रीति के अनुसार भङ्ग कर लेना चाहिये-इनमें अन्तिम पद संख्यात पद है-इसलिये इस पद के भङ्गों को साक्षात् रूप में दिखाते हुए लूत्रकार कहते हैं-क्यों कि गांगेय ने प्रभु से ऐसा पूछा है कि-(संखेज्जा भंते ! मणुस्सा पुच्छा) हे भदन्त ! संख्यात मनुष्य मनुष्यप्रवेशनक द्वारा मनुष्यभव में प्रवेश करते हए कहां होते हैं ? क्या वे संसूच्छिम मनुष्यों में होते हैं या गर्भ जमनुष्यों में होते हैं ? (गंगेया) हे गांगेय ! (समुच्छिप्रमणुस्सेतु वा મનુષ્યમાં પ્રવેશ કરીને સંમૂ૭િમ મનુષ્યમાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે અને ગર્ભજ મનુષ્યમાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે. આગળ એ વાત તો સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે કે મનુષ્ય પ્રવેશનક દ્વારા મનુષ્યભવ ગ્રહણ કરતે એક મનુષ્ય સંમૂછિમ મનુષ્યમાં પણ ઉત્પન થાય છે અને ગર્ભજ મનુષ્યમાં પણ ઉત્પન થાય છે. આ રીતે તેની ઉત્પત્તિનાં બે સ્થાન બતાવ્યાં છે, તે બને સ્થાનેની અપેક્ષાએ એકથી લઈને સખ્યાત પર્યન્તના મનુષ્ય પ્રવેશનકના અંગે પૂર્વોકત પદ્ધતિ અનુસાર બનાવી લેવા જોઈએ. તેમાં અતિ પદ “સંખ્યાત છે. તેથી સંખ્યાત મનુષ્યના પ્રવેશનક વિષેના ભાગને સૂત્રકાર પ્રકટ કરે છે–
मांगेय अपारने प्रश्न-" संखेज्जा भंते ! मणुस्वा पुच्छा? Baral મનુષ્ય પ્રવેશનક દ્વારા મનુષ્યમવ ગ્રહણ કરતા સા ખ્યાત મનુષ્ય શું સંમૂચ્છિમ મનુષ્યોમાં ઉત્પન્ન થાય છે , કે ગર્ભજ મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે? '
· महावीर प्रभुने। उत्तर-“ गंगेया ! " माय ! "समुच्छिममणुस्सेसु पा होज्जा, गम्भवतियमणुस्सेसु वा होज्जा" मनुष्य प्रवेशन २१ मनुष्य
| SR No. | 009318 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 692 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 40 MB |