Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टीकाश०९ उ०३२ सू०१४ तिर्थयोनिकप्रवेशननिरूपणम् २६६ ५-१५-६-४-१-३१ सर्वे एकत्रिंशद्भङ्गा भवन्ति ३१ । एमग्रेऽपि असंख्यातपर्यन्तभङ्गाः कर्त्तव्याः। ___ अत्रानन्तानामेकेन्द्रियामुत्पादेऽपि अनन्तपदं नास्ति उक्तलक्षणस्य प्रवेशनकस्यासंख्यातानामेवासंभवात् ।
अथोत्कृष्टपदमधिकृत्यमाह-' उक्कोसा भंते !' इत्यादि । 'उकोसा भंते ! तिरिक्खजोणिया पुच्छा 'गाङ्गेयः पृच्छति-हे भदन्त ! उत्कर्षाः उत्कृष्टपदिन: तिर्यग्योनिकाःकिम् एकेन्द्रियेषु भवन्ति ? किंवा द्वीन्द्रियेषु. शिवा त्रीन्द्रियेषु किंवा चतुरिन्द्रियेषु, किंवा पञ्चेन्द्रियेपु भवन्ति ? इति पृच्छा, भगवानाह- गंगेया ! तियंग्योनिक जीवों में से कोई एक जीव एकेन्द्रियों में होता है, कोई एक द्वीन्द्रियों में होता है, कोई एक तेइन्द्रियों में होता है, कोई एक चौहन्द्रियों में होता है और कोई एक पंचेन्द्रियों में होता है। इस प्रकार से सय भंग ५-१५-६-४-१-३१ हो जाते हैं। इसी प्रकार से आगे भी असंख्यात तक भंग कर लेना चाहिये। यहां अनन्त एकेन्द्रिय जीवों का उत्पाद होने पर भी जो अनन्त पद इनके नहीं कहा गया है-उसका कारण यह है कि उक्त लक्षणवाला यह प्रवेशनक असंख्यात जीवों के ही घटित होता है अनन्त जीवों के यह प्रवेशनक घटित नहीं होता है। अव गांगेय प्रभु से ऐसा पूछते हैं-(उक्कोसा भंते ! तिरिक्खजोणिया पुच्छा) हे भदन्त ! उस्कृष्टपदी तिर्थञ्च योनिक जीव क्या एकेन्द्रियों में होते हैं, या द्वीन्द्रियों में होते हैं, या तेइन्द्रियों में होते हैं, किं वा घोह . પાંચ તિય એમાં કોઈ એક જીવ એકેન્દ્રિયમાં, કોઈ એક જીવ ઢીદ્ધિમાં કેઇ એક જીવ ત્રીન્દ્રિમાં, કેઈ એક જીવ ચતુરિન્દ્રિમાં અને કઈ એક ०१ पयन्द्रियामा उत्पन्न थाय छे मा प्रमाणे मा भनीन +१५+६+४+१ =૩૧ ભ ગ થાય છે. એ જ પ્રમાણે અપ્રખ્યાત પર્યન્તના તિર્યંચોના તિય.
નિક પ્રવેશનકના ભાગે સમજી લેવા જોઈએ. અહીં અનન્ત એકેન્દ્રિય છને ઉત્પાદ થવા છતાં પણ અનંત જીના તિર્યનિક, પ્રવેશનકનું કથન કરવામાં આવ્યું નથી કારણ કે પૂર્વોકત લક્ષણવાળું આ પ્રવેશનક અસંખ્યાત જીવોની અપેક્ષાએ જ ઘટાવી શકાય છે–અનન્ત જીવોને આ પ્રવેશનક ઘટાવી શકાતું નથી
गांगेय मारनी प्रश्न-" उझोसा भंते ! तिरिक्खजोणिया पुच्छा" હે ભદન્ત ! ઉત્કૃષ્ટપદી તિર્યચનિક જીવે શુ એકેન્દ્રિયોમાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે પ્રિન્દ્રિમાં ઉત્પન્ન થાય છે કે તેઈન્દ્રિમાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે ચૌઈન્દ્રિમાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે પંચેન્દ્રિમાં ઉત્પન્ન થાય છે?
| SR No. | 009318 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 08 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 692 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 40 MB |