Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श ८ . ८ सू ३ कर्मवन्धस्वरूपनिरूपण ६२ पाप्यते एवेति ३, चतुर्थस्तु सयोगित्वे बद्धवान् , शैलेश्यवस्थायां न बध्नाति, नवा भन्स्यतीति ४, पञ्चमः पुनरायुपः पूर्वभागे उपशान्तमोहत्वादेरलब्धत्वात न बद्धवान् , अधुना तस्य लब्धत्वात् वध्नाति, तवाया एव च भविष्यत्समये पुनर्भन्स्यतीति ५, पष्टस्तु न भवत्येव, तत्र न वद्धवान् , अपि तु वनाति इत्यनयोरुपपद्यमानत्वेऽपि न भन्स्यतीत्यस्य अनुपपद्यमानत्वात् , तथाहि-आयुषः पूर्वभागे उपशान्तमोहत्वादेरलब्धत्वात् न वद्धवान् , तल्लाभसमये च वनाति, है। चतुर्थ विकल्प में सयोगी अवस्था में जीव ने इसे बांधा है, शैलेशी अवस्था में पहुँच ने पर वह उसे नहीं बांधता है, और आगे भी फिर यह उसे नहीं बांधेगा। पंचमविकल्प में आयु के पूर्वभाग में उपशान्त मोहादि की अलब्धता होने से जीव ने पहिले इसे नहीं बांधा है, वर्तमान में अभी उपशान्त मोहादि की लब्धता में यह उसे बांध रहा है,
और आगे भी वह बांधेगा 'किसी जीव ने पहिले इसे नहीं बांधा है, नहीं वह इसे बांधेगा, अपितु अब वह इसे बांध रहा है " ऐसा जो यह विकल्प है वह नहीं बनता है यद्यपि " न वद्धवान् , अपि तु बध्नाति" ये दो बातें बन सकती हैं-फिर भी "न भन्स्यति" यह वात नहीं बनती है इस विषय में स्पष्टीकरण इस प्रकार से है-आयु के पूर्वभाग में उपशान्तमोह आदि की अलब्धता होने से जीव ने पहिले इसे नहीं वाधा है, और जब उपशान्त मोहादि की जीव को लब्धता हो जाती है થિ વિકલ્પ એ બતાવે છે કે જીવે સગી અવસ્થામાં આ કર્મને બંધ કર્યો હતે, વર્તમાનમાં શૈલેશી અવસ્થાએ પહોંચતા તે આ બંધ બાંધતો નથી અને ભવિષ્યમાં પણ ફરીથી આ બંધ બાંધશે નહીં. પાંચમાં વિકલ્પમાં એવું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે કે આયુષ્યના પૂર્વકાળમાં ઉપશાન્ત મહાદિની પ્રાપ્તિ નહીં થવાથી જીવે તે બંધ બાંધ્યો ન હતો અને વર્તમાનમાં તેને ઉપશાંતમૂહની પ્રાપ્તિ થઈ જવાથી તે આ કર્મને બંધ કરે છે અને ભવિષ્યમાં પણ તે આ કર્મને બંધ કરશે. “કેઈ જીવે પહેલાં આ કર્મને બધ કર્યો નથી, ભવિષ્યમાં કરશે પણ નહીં, પરંતુ વર્તમાનમાં તે આ કમને બંધ કરી રહ્યો હોય છે. ” मा। छठी वि४८५ महीनी शत नथी. ने “ न बद्धव न, अपि तु वघ्नाति " 21 मे पातो मनी श? छे. ५२न्तु “न भन्स्यति" 21 वात બનતી નથી તેનું સ્પષ્ટીકરણ આ પ્રમાણે છે-આયુની પૂર્વાવસ્થામાં ઉપશાન્ત મહાદિની પ્રાપ્તિ નહીં થવાથી જીવે ત્યારે પથિક કર્મને બંધ કર્યો ન હતે. વર્તમાનમાં તેને ઉપશાન્ત મહાદિની પ્રાપ્ત કરી છે, તેથી હાલમાં તે
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |