Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीकाश०९४०३१ सू०३ श्रुत्वाऽवधिज्ञानिनो लेश्यादिनिरूपणम् ६९७ 'गोयमा ! सागारोवउत्ते वा होज्जा, अणागारोवउत्ते वा होज्जा ' हे गौतम ! सप्रतिपन्नावधिज्ञान साकारोपयुक्तो वा भवति, अनाकारोपयुक्तो वा भवति, तस्य हि विभङ्गज्ञानान्निवर्तमानस्योपयोगद्वयेऽपि वर्तमानस्य सम्यक्त्वावधिज्ञानप्रतिपत्तिसत्त्वात् न च ' सन्बाओ लद्धीओ सागारोवओगोवउत्तस्स भवंति ' इत्यागमादनाकारोपयोगे सम्यक्त्वावधिलब्धिविरोधो भवतीति वाच्यम्, तस्यागमस्य प्रवर्द्धमानपरिणामजीवविपयत्वेन विरोधाभावात्, अवस्थितपरिणामापेक्षया च अनाकारोपयोगेऽपि लब्धिलाभ संभवात् । गौतमः पृच्छति' से णं भंते !
"
-
उपयोग वाला होता है ? इसके उत्तर में कहते हैं - ( गोयमा) हे गौतम ! (सागारोवउत्ते वा होज्जा अणागारोवउन्ते वा होज्जा ) प्रतिपन्न अवधिज्ञानवाला वह विभंगज्ञानी साकार उपयोगवाला भी होता है और अनाकार उपयोगवाला भी होता है । क्यों कि विभंगज्ञान से निवर्तमान उसकी उपयोगों में स्थिति होती है इसलिये सम्यक्त्व और अवविज्ञान की प्रतिपत्ति का उसमें सद्भाव कहा गया है । जब ( सच्चाओ लीओ ' सागारोव ओगोवउत्तस्स भवंति' इस सिद्धान्तवाक्य के अनुसार अनाकार उपयोग में वर्तमान जीव के सम्यक्त्व और अवधि लब्धि का विरोध कहा गया है तो फिर यहां पर अनाकार उपयोग में अवधिज्ञान का सद्भाव कैसे कहा गया है, तो इसका उत्तर ऐसा है कि अनाकार उपयोग में जो सम्यक्त्व और अवधिलब्धि का विरोध कहा गया है वह प्रवर्धमानपरिणामवाले जीव की अपेक्षा लेकर कहा गया महावीर अलुना उत्तर- " गोयमा ! " हे गौतम 'सागावते वा होन्जा, अणागारोवउत्ते वा होज्जा ) प्रतिपन्न अवधिज्ञानवाणी ते विलं ज्ञानी સાકાર ઉપયાગવાળા પણુ હાય છે અને અતાકાર ઉપયેગવાળા પશુ હાય છે, કારણ કે વિભ ગજ્ઞાનથી નિયમાન એવા તે જીવની બન્ને ઉપયેગેામાં સ્થિતિ હોય છે. તેથી સત્વ અને અવધિજ્ઞાનની પ્રતિપત્તિને ( પ્રાપ્તિના ) તેમાં સાવ કહ્યો છે.
श - ( सव्वाओ द्वीओ सागारोवओगोवउत्तस्स भवति ) मा सिद्धान्त વાકય પ્રમાણે તે અનાકાર ઉપયાગમા વમાન છવમાં સમ્યકત્વ અને અવિધલબ્ધિના વિરાધ પ્રકટ કરવામાં આવ્યા છે, છતાં પણ અહીં અનાકાર ઉપ ચેગમાં અવિધજ્ઞાનના સદ્ભાવ કેવી રીતે કહેવામાં આવ્યા છે?
સમાધાન—અનાકાર ઉપયેાગમાં જે સમ્યકત્વ અને અવધિજ્ઞાનના વિરોધ દર્શાવવામાં આવ્યે છે તે પ્રવર્ધમાન પરિણામવાળા જીવની અપેક્ષાએ મતાન્યે
भ ८८
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |