Bhagwati Sutra Part 07

SR No.: 009317
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 784
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 46 MB

Page 583

प्रमेयखन्द्रिका टी००८ २०१० ज्ञानावरणीयादिकर्मणां सम्बन्धनिरूपणम् ५६३ यिकं कर्म भवति ? एवं यस्य आन्तरायिकं कर्म भवति तस्य किं नाम कर्माऽपि भवति ? इति पृच्छा, भगवानाह - ' गोयमा ! जस्स णामं तस्स अंतराइयं सिय अस्थि, सिय नत्थि, जस्स पुण अंतराइयं तस्स णासं नियमा अस्थि६ ' हे गौतम! यस्य नाम कर्म भवति तस्य आन्तरायिकं कर्म स्यात् कदाचित् अस्ति, स्यात् कदाचित् नास्ति तत्रावलिनो नाम च अन्तरायंचास्ति, केवलिनस्तु अन्तरायंनास्ति किन्तु यस्य पुनरन्तरायं कर्म भवति तस्य नाम कर्म नियमात् भवत्येवेति भावः । अथ गोगं कर्म आरायिकेण समं प्ररूपयति-' जस्स णं भंते ! गोयं तस्स
जीवके अन्तरायकर्म भी होता है ? और जिल जीवके अन्तरायकर्म होता है उस जीव के क्या नामकर्म भी होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - (गोमा) हे गौतम! (जस्स णामं तस्स अंतरायं सिय अस्थि सिय नत्थि जस्स पुण अंतराइयं तस्स णामं नियमा अस्थि) जिस जीव के नामकर्म होता है उस जीव के अन्तराय कर्म होता ही है ऐसा नियम नहीं हैक्योंकि नामकर्म के साथ अन्तरायकर्म की भतना से वृत्ति कही गई है - परन्तु ऐसा नियम है कि जिस जीव में अन्तरायकर्म होता है उस जीव में नियम से नाम कर्म का सद्भाव होता है अकेचली जीव के नाम और अन्तराय ये दोनों कर्म साथ २ रहते हैं, परन्तु जो केवली जीव हैं उनमें नामकर्म तो रहता है, पर अन्तरायकर्म नहीं रहता है । इसीलिये नामकर्म के साथ अन्तरायकर्स की भजना कही गई है ।
गौतम स्वाभीना प्रश्न - ( जस्स णं भंते ! णामं तस्स अंतराइयं पुच्छा ) હે ભદ્દન્ત ! જે જીવમાં નામક ના સદ્ભાવ હોય છે, તે જીવમાં શું અંતરાય કર્મોના પણ સદ્ભાવ હોય છે ? અને જે જીવમાં અંતરાય કના સદ્ભાવ હોય છે, તે જીવમાં શુ નામક ને પણ સદૂભાવ હોય છે ?
महावीर प्रभुना उत्तर- ( गोयमा ! जस्स णाम, तस्स अंतराइयं सिय अस्थि, सिय नत्थि, जस्स पुण अंतराइय तस्स णाम नियमा अत्थि ) हे गौतम ! જે જીવમાં નામકર્મીને સદ્ભાવ હોય છે, તે જીત્રમાં અંતરાય કને! કયારેક સદ્ભાવ હોય છે, અને કયારેક સદ્ભાવ નથી પણ હાતે, પરન્તુ એવા જરૂર નિયમ છે કે જે જીવમા અંતરાય કર્મીને સદ્ભાવ હાય છે, તે જીવમાં નામ ક્રના પણ અવશ્ય સદ્ભાવ હાય છે. અકેવલી જીÀામાં નામ અને ગાત્ર કર્મા સાથે જ રહે છે, પરન્તુ કેવલી છત્રમાં નામક ના તે સદ્દભાવ હોય છે પણુ અંતરાય કર્મીના સદ્ભાવ હાતા નથી. તે માટે જ નામક સાથે અંતરાય કર્મના વિકલ્પે સદૂભાવ કહેવામાં આવ્યો છે.