Bhagwati Sutra Part 07

SR No.: 009317
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1964
Total Pages: 784
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 46 MB

Page 496

૪૯૮
भगवती
स्यात् उत्कृष्टज्ञानाराधनावतो जीवस्य चारित्रं प्रति न न्यूनतम प्रयत्नता भवति तस्य तत्स्वभावत्वात्, किन्तु उत्कृष्टचारित्राराधनावतो जीवस्य ज्ञानम्प्रति उत्कृष्ट मध्यम जघन्यलक्षणमयत्नत्रयमपि भवति, इति भावः। गौतमः पृच्छति' जस्सणं भंते ! उक्कोसिया दंसणाराहणा तस्छुक्कोसिया चरिताराहणा, जस्सुकोसिया चरिताराहणा तस्सुकोसिया दंसणाराहणा ? ' हे भदन्त ! यस्य खलु जीवस्य उत्कृष्टा दर्शनाराधना भवति, तस्य किम् उत्कृष्टा चारित्राराधना भवति १ एवमेव यस्योत्कृष्टा चारित्राराधना भवति, तस्य किमुत्कृष्टा दर्शनाराधना भवति ? भगवानाह - 'गोयमा ! जस्स उक्कोसिया दंसणारााणा तस्स चारिताराहणा उक्कोसा
भी होती और मध्यम भी होती है क्यों कि उत्कृष्ट ज्ञानाराधनावाले जीव में चारित्राराधना के प्रति न्यूनतम प्रयत्नता नहीं होती है, क्यों कि उसका ऐसा ही कुछ स्वभाव होता है । किन्तु जो जीव उत्कृष्ट चारिवाराधना वाला होता है उस जीव में ज्ञान के प्रति उत्कृष्ट, मध्यम और जघन्य इन तीनों प्रकार के भी प्रयत्नों का सद्भाव पाया जाता है।
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं (जस्स णं भंते ! उक्कोसिया दंसणाराहणा तस्सुक्कोसिया चारिताराहणा, जस्सुक्कोसिया चरिताराहणा तस्सुक्कोसिया दंसणाराहणा ) हे भदन्त । जिस जीव के उत्कृष्ट दर्शनाराधना होती है, उस जीव के क्या उत्कृष्ट चारित्राराधना होती है ? तथा जिस जीव के उत्कृष्ट चारित्राराधना होती है उस जीव के क्या उत्कृष्ट दर्शनाराधना होती है ? इसके उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं - ( गोयमा ) हे गौतम! (जस्स उक्कोसिया दंसणा
ચારિત્રારાધના ઉત્કૃષ્ટ પણ હાય છે અને મધ્યમ પણ હાય છે, કારણ કે ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનારાધનાવાળા જીવમાં ચારિત્રારાધના પ્રત્યે ન્યૂનનમ પ્રયત્નશીલતા કદી હાતી નથી. તેનું કારણ એ છે કે તેના સ્વભાવ જ એવા હાય છે. પરંતુ જે જીવ ઉત્કૃષ્ટ ચારિત્રારાધનાવાળા હોય છે તેની જ્ઞાનારાધના ઉત્કૃષ્ટ, મધ્યમ અને જઘન્ય હાય છે, કારણ કે તે છવમાં જ્ઞાન પ્રત્યે ઉત્કૃષ્ટ, મધ્યમ અને જઘન્ય એ ત્રણે પ્રકારની પ્રયત્નશીલતાના સદ્ભાવ જોવામાં આવે છે
गौतम स्वामीने प्रश्न - ( जस्स णं भंते ! उक्कोसिया दंसणाराहणा तस्सुक्कोसिया चरिताराहणा, जस्सुकोसिया चरिताराहणा तस्थुक्कोसिया दसणाराहणा ? ) હૈ ભદન્ત ! જે જીવની દનારાધના ઉત્કૃષ્ટ હાય છે, તે જીવની ચારિત્રારાધના પણ શું ઉત્કૃષ્ટ હોય છે ? તથા જે જીવની ચારિત્રારાધના ઉત્કૃષ્ટ હાય છે, તે જીવની દનારાધના પશુ શુ ઉત્કૃષ્ટ હોય છે ?