Page Text
________________
६७०
भगवतीमूत्र अभावस्येव प्रकृते विवक्षितत्वेन. तादृशविशेषम्यागाविवक्षितत्वात् । अत्र च मोक्षार्थ यद्दान तस्यैव प्ररूपणं कृतम्, उक्तश्च
'मोक्वत्थं जं दाणं तं पइएसो विही समक्खाओ । ____ अणुकंपा दाणं पुण जिणेहिं न कयाइ पडिसिद्धम् ॥ १ ॥' सू० ॥१॥ ऐसे आहारकी यहां विवक्षा नहीं की गई है । यहाँ तो ऐसे ही आहार की विवक्षा हुई है जो कर्मनिर्जराका हेतु होता है। और कर्मनिर्जरा का हेतु वही आहार होगा जो सुपात्रोंको दिया जायगा। सुपात्र वे ही है जो मोक्षमार्ग में चल रहे हैं मोक्षमार्गमें स्थित सुपात्रोंके लिये दिया गया आहार दाता के कर्मों की निर्जरा का कारण बनता है। कर्मों की निर्जरा होने से हो मोक्ष प्राप्त होता है। इसीलिये 'मोक्षा
यद्दानं तस्यैव प्ररूपणं कृतम् अनुकंपादानादेस्तु प्ररूपणं न कृतम्' यहाँ पर टीकाकार ने ऐसा कहा है कि मोक्ष के लिये-मोक्षप्राप्ति के लिये जो दान है उसीकी प्ररूपणा की है । अनुकंपादान आदि की प्ररूपणा नहीं की है । मोक्षप्राप्ति के लिये वह इसलिये नहीं होता है कि उसमें संवरपूर्वक कमों की निर्जरा नहीं होती । अनुकंपादान आदिमें तो अनुकंपा और औचित्य की ही अपेक्षा रहती है । कहा भी है
'मोक्खत्थं जं दाणं तं पइ एसो विहीं समक्खाओ । ___ अणुकंपा दाणं पुण जिणेहिं न कयाह पडिसिद्धम् ॥१॥' અપાય છે. અહીં એવા આહારનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું નથીઅહીં તે કર્મનિર્જરાના હતરૂપ આહારની પ્રરૂપણ કરવામાં આવી છે. અને કર્મનિર્જરાના હેતુરૂપ તે એજ આહાર ગણી શકાય છે કે જે સુપાત્રને આપવામાં આવે છે. સુપાત્ર એને જ કહે છે કે મેક્ષને માર્ગે આગળ વધતા હોય છે એવા સુપાત્રને આપવામાં આવેલ આહાર દાતાના કર્મોની નિજેરાના કારણરૂપ બને છે. કર્મોની નિજ રા થવાથી જ મેક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. तेथी। सूत्र २ मही ' मोक्षार्थे यद् दानं तस्यैव प्ररूपणं कृतम् अनुकंपादानादेस्तु प्ररूपणं न कृतम् ' मोक्षप्राप्ति म योगी सेवा हाननी ५३५ ४श हैઅનુકંપાદાન આદિની પ્રરૂપણ કરી નથી. તેને એક્ષપ્રાપ્તિ કરાવનારું ન કહેવાનું કારણ એ છે કે તેમાં સંવરપૂર્વક કર્મોની નિર્જરા થતી નથી. અનુકંપાદન આદિ તે અનુકંપ દાન આદિમાં ઔચિત્યની જ દૃષ્ટિ રહે છે. કહ્યું પણ છે કે
'मोक्खत्यं जं दाणं- पइ एसो विही समक्खाओ । अणुकंपा दाणं पुण जिणेहिं न कयाइ पडिसिद्धम् ॥ १॥'
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |