________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श.८.उ.४ मृ.१ कायियादिक्रियानिरूपणम् ५७७ संयोजनेन साकरणम् संयोजनाधिकरणिकी, नवनवास्त्रशस्त्राणां निर्माणम् निर्वर्तनाधिकरणिकी, स्वस्य परस्य उभयस्य वा अशुभचिन्तनम् मादपिकी क्रियोच्यते, एवं स्वस्य परस्य उभयस्य वा पीडनं दुःखोत्पादन परितापनिकी क्रिया, स्वस्य परस्य उभयस्य वा जीवव्यपरोपणं प्राणातिपातिको क्रिया व्यपदिश्यते इति भावः । अन्ते गौतमः भगवद्वाक्यमङ्गीकुर्वन्नाह'सेवं भंते ! सेवं भंते ! त्ति' हे भदन्त ! तदेवं भवदुक्तं सर्व सत्यमेव, हे भदन्त ! भवदुक्त सर्व सत्यमेव वर्तते इति ।मु० १॥
अष्टमशतकस्य चतुर्थीदेशकः समाप्तः ।।८-४॥ करना यह संयोजनाधिकरणिकी क्रिया है। तथा नवीन २ अस्त्रशस्त्रोंका निर्माण करना वह निर्वर्तनाधिकरणिकी क्रिया है । अपना और दूसरेका तथा दोनांका अशुभ चिन्तवन करना यह प्राद्वेषिकी क्रिया है। अपने में, दूसरे में और दोनों में दुःखका उत्पादन करना यह पारितापनिकी क्रिया है। अपने जीवको, दुसरेके जीवका तथा दोनोंके जीवका व्यपरोपण - (मारना) करना यह प्राणानिपातिकी क्रिया है। अब अन्त में गौतम कहते हैं- 'सेवं संते ! सेवं भते ! त्ति' हे भदन्त ! जैसा आपने कहा है वह लव बिलकुल सत्य है । हे भदन्त ! जैसा आपने कहा है वह सब बिलकुल सत्य है। इस प्रकार कह कर वे गौतम-यावत् अपने स्थान पर विराजमान हो गये ॥ सू० १ ॥
॥ चतुर्थ उद्देशक समाप्त ॥ કરણિકી ક્રિયા છે તથા નવીન નવીન અસ્ત્રશસ્ત્રનું નિર્માણ કરવું તેનું નામ નિર્વાધિકરણિકી ક્રિયા છે. પિતાનુ, અન્યનું તથા ઉભયનુ અશુભ ચિન્તવન કરવું તેનું નામ પ્રાષિકી ક્રિયા છે નિજમાં, અન્યમાં કે ઉભયમાં દુઃખનું ઉત્પાદન કરવું તેનું નામ પરિતાપનિકી ક્રિયા છે પોતાના જીવની, અન્યના જીવની કે ઉભયને જીવની હત્યા કરવી તેનું નામ પ્રાણાતિપાતિકી ક્રિયા છે
सूत्रन हा२ ४२त गौतम स्वामी ४ छ- 'सेवं भंते! सेवं भंते ! ति' ભદન્ત ! આ વિષયનું આપે જે પ્રતિપાદન કર્યું તે સર્વથા સત્ય છે કે ભદન્ત ! આપનું કથન યથાર્થ છે આ પ્રમાણે કહીને મહાવીર પ્રભુને વઘણું નમસ્કાર કરીને ગૌતમ સ્વામી પિતાને સ્થાને વિરાજમાન થઈ ગયા છે. સૂત્ર ૧ )
॥ यथे। देश सभात ॥
