Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ सू. २३ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् २५३ २४ चतुर्विंशतिः, तथाहि - चतुर्णामपि सत्यमनःप्रयोगादीनां पदानां षट् द्विकस योगा, तत्र चैकैकस्मिन् पूर्वोक्तानुसारेण चत्वारो विकल्पाः, पण्णां च चतुर्भिर्गुणने चतुर्वि शतिरिति, द्विकस योगा अपि चतुर्विशतिः, तथाहि-चतुर्णा पदानां चत्वार स्त्रिकस योगाः, एककस्मिंश्च पूर्वोक्तानुसारेण षड् विकल्पाः, चतुर्णा च पभिर्गुणने चतुर्वि शतिरिति । चतुप्कस योगे तु चत्वार एव विकल्पाः, तथाहि-प्रथमे स्थाने द्वे त्रिषु चकेकम् १, तथा द्वितीय स्थाने हे शेषेषु चकिम् २, एवं तृतीय स्थाने हे शेषेषु चैकैकम् ३, तथा चतुर्थे स्थाने द्वे, शेषेषु चैकैकम् ४, इत्येवं चत्वारो विकल्पाः भवन्ति । एकेन्द्रियादिपु पञ्चसु पदेषु द्विक-त्रिक-चतुष्क-पञ्चक-स योगा भवन्ति तत्र च होते हैं । इनमें द्विकसंयोग २४ होते हैं जो इस प्रकारसे हैं इन सत्यमनःप्रयोग आदि चार पदोंके दिक संयोग ६ होते हैं सो इन एक २ द्विक स योगमें पूर्वोक्तानुसार चार ४ विकल्प होते हैं । इस तरह छहको चारसे गुणा करने पर २४द्रिकसंयोग हो जाते हैं। विकल योग भी २४ होते हैं। जो इस प्रकारसे समझना चाहिये सत्यमनःप्रयोगादि चारपदोंके त्रिकस योग चार होते हैं सो एक एक चारमें पूर्वोक्तानुसारद विकल्प होते हैं । इस तरह चारको छ के साथ गुणा करने पर २४ त्रिक संयोग आ जाते हैं । चतुप्कसंयोग में चार ही विकल्प होते हैं-वे इस प्रकार से प्रथम स्थान दो, तीन में एक एक द्वितीय स्थान में दो बाकी में एक एक तृतीयस्थान में दो, वाकी में एक एक तथा चौथे स्थान में दो बाकीमें एक एक- इस तरह ४ विकल्प होते है। एकेन्द्रियादिक पांच पदोंमें द्विक, त्रिक, चतुष्क, पंचकसंयोग होते है। इनमें द्विक संयोग ४२ होते આ સત્યમન પ્રવેગ આદિ ચાર પદના દ્વિક સંગના છ વિક૯૫ થાય છે. આ એક દિક સાગમાં પહેલાના કથન પ્રમાણે ચાર વિકલ્પ થાય છે તે રીતે ૬ ને ચારગણા કરવાથી ૨૪ કિક સોગ થાય છે અને ત્રિક સ ગ પણ ૨૪ થાય છે જે આ પ્રમાણે સમજવાના છે સત્યમનઃ પ્રવેગ આદિ ચાર પદેના ત્રિક સ ગ ચાર થાય છે અને એક એક ચારમાં પૂર્વોકતાનુસાર ૬ વિકલ્પ થાય છે એ રીતે ચારને છ સાથે ગુણવાથી ૨૪ થાય છે ચતુષ્ક સયોગમાં ચાર વિકલ્પ થાય છે જે આ રીતે પ્રથમ સ્થાનમાં બે ત્રણમાં એક એક, દિતીય સ્થાનમાં બે અને બાકીમાં એક એક અને ત્રીજા સ્થાનમાં બે અને બાકીમાં એક એક, ચેથા સ્થાનમાં બે બાકીમાં એક એ. એ રીતે ચાર વિકલ્પ હેય છે. એકેન્દ્રિયાદિ પાચ પદોમાં કિંક, ત્રિક, ચતુષ્ક, પાચક સ ગ થાય છે તેમાં દ્વિક
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |