________________
-
भगवतीमत्रे गाथा-'जीवानां च मुखं दुःखं, जीवो जीवति, तथैव भविकाच,
एकान्तदुःखवेदनाऽऽत्मना आदाय केवली ॥ १ ॥ सदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ सू० ५ ॥
टीका-'आत्मना आदाय' इत्यस्याधुनवोक्तत्वेन आदानसावाद केवलिन आदानविषये विशेषवक्तव्यतामाह-'केबली णं भंते' इत्यादि। केवली गं भंते ! आयाणेहि जाणइ, पासइ ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! केली केवलज्ञानी खल्ल आदानः आदीयते गृहन्यते पदार्थः एभिः इति आदानानि इन्द्रियाणि तैः इन्द्रियद्वारा इत्यर्थः जानाति पश्यति ? भगवानाह-'गोयमा ___ गाथार्थ-जीवों के सुख दुःख का, जीव चैतन्य रूप है या चैतन्य -जीवरूप है इस विषय का, जीव के प्राणधारण का, भयसिद्धिक का, एकान्त दुःखवेदन का, आत्म द्वारा पुद्गलों के ग्रहण करने का, तथा केवली के जानने देखने का-इन सब विषयों का- इस दशवें १० उद्देशक में विचार किया गया है।
टीकार्थ- 'अत्तमायाए' आत्मद्वारा ग्रहण करके ऐसा जो अभी कहा गया है. सो इसी आदान (इन्द्रिय)के साधर्म्य को लेकर केवली के आदान (इन्द्रिय)के विषय में सूत्रकार विशेष वक्तव्यता का कथन करते हैं- इसमें गौतम ने प्रभु से ऐमा पूछा है कि केवली णं भंते !' हे भदन्त ! केवली भगवान् 'आयाणेहिं' इन्द्रियों द्वारा 'जाणइ पासई' जानते और देखते हैं क्या? 'आदीयते गृह्यते पदार्यः एभिः' इति आदानानि' इस व्युत्पत्ति के अनुसार जिनके द्वारा पदार्थ ग्रहण किये -
ગાથાર્ચ– જીવોનાં સુખદુઃખનુ, જીવ ગૌતન્યરૂપ છે કે ચૈતન્ય જીવરૂપ છે તે વિષયન, જવના પ્રાણધારણનુ, ભવસિદ્ધિકનુ, એકાન્ત દુખવેદનાનું, આત્મ દ્વારા પુદ્ગલેને ગ્રહણ કરવાનું, તથા કેવલીનુ જાણવા દેખવાનું, આ બધા વિષયેનું આ દસમાં ઉદ્દશકમાં પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે
An:- 'अत्तमायाए' माम द्वारा डा ४शन मे पडसाना सूत्रमा કહેવામાં આવ્યું છે તે એ જ આદાન (ઈન્દ્રિયો)ના સાધભ્યની અપેક્ષાએ કેવલીના આદાન ઈન્દ્રિ)ને વિષયમાં સૂત્રકાર વિશેષ વકતવ્યતાનું કથન કરે છે– આ વિષયને भनुनक्षीने गौतम स्वामी महावीर प्रभुने मेवे। प्रश्न पूछे छे , 'केवली णं भंते !
मात! वही भगवान 'आयाणेहि माहानेन्द्रियो द्वारा जाणई पासइ ?' શું જાણે છે અને દેખે છે?
'आदीयं ते गृह्यते पदार्थः एभिः इति आदानानि' इद्रीयाणि मा व्युत्पत्ति
