Page Text
________________
!
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ६ उ. ९ सृ. १ कर्ममेदस्वरूपनिरूपणम्
.१६१
स्थानकावस्थायांतु मोहनीय कर्मणश्चाबन्धकत्वात् पविधबन्धकोवा भवति, द्वे विहाय षट्काराणामेव कर्मणां बन्धकत्वात् । " बधुसो पनवणाए नेयत्रो ' बन्धोद्देशकः प्रज्ञापनायाः अन्तर्वर्ती चतुर्विंशतितमपदरूपोऽत्र नेतव्यः = ज्ञातव्यः । तथाहि - 'नेरइएणं भंते । णाणावर णिज्जं कम्मं बन्धमाणे कइकम्मप्पगडीओ बंध ? गोयमा !- अविढचंधएवा, सत्तबिहवं धएवा, एवं जाव- वैमाणिए, नवरं मस्से जहा जीवे ' इत्यादि ! नैरयिकाः खलु भदन्त ! ज्ञानावरणीयं कर्म होने का समय प्राप्त है तो ऐसा वह जीव उस समय आठ प्रकार के भी कर्मो का बंध करने वाला होता है । तथा जब वह जीव सूक्ष्मसराय नाम के दशवे गुणस्थान में वर्तमान है उस समय वह ६ प्रकार के कर्मों का बंधक होता है । क्यों कि उस गुणस्थान में मोहनीयकर्म और आयुकर्म का बंध नहीं होता है। इसलिये इनका अबन्धक होने के कारण ६ प्रकार के कर्मों का बंधक वह प्रकट किया गया है । 'बंधुद्दे सो पन्नवणाए नेयव्वो' प्रज्ञापनासूत्र का जो १४ वा पदरूप बंधोदेशक है वह यहां पर इस प्रकार से जानना चाहिये - 'नेरइए णं भंते ! णाणावरणिज्जं कम्मं बंधमाणे कइ कम्सपगडीओ बंध ? गोयमा ! अट्ठविहबंधए वा सन्तविहबंधए वा एवं जाव वैमाणिएनवरं मणुस्से जहा जीवे इत्यादि" गौतमने प्रभु से पूछा कि हे भदन्त ! ज्ञानावरणीय कर्म का बंध करनेवाला नारक जीव कितनी कर्मप्रकृतियों का बंध करता है ? तो इसके उत्तर में प्रभु उनसे જો આયુકા બંધ કરવાને સમય પ્રાપ્ત થયેલા હાય, તે એવી પરિસ્થિતિમાં તે જીવ આઠ પ્રકારનાં કમે ને ખાધ પણ કરે છે. તથા જ્યારે તે જીવ સૂક્ષ્મ સાંપરાય નામના દેશમાં ગુરુસ્થાનમાં રહેલે હાય, ત્યારે તે છ પ્રકારનાં કર્માના ખધક થાય છે, કારણકે તે ગુણુસ્થાનમાં મેાહનીયકના અને આયુક`ના ખ ધ થતા નથી. આ રીતે માહનીય અને આયુક`ના તે અમન્ધક હોવાને કારણે, તેને છ પ્રકારનાં કર્માંના ખધક उद्यो छे. " बंधुद्दे सो पन्नवणाए नेयच्चो " अज्ञायना सूत्रमा २४ भा पह३य ने अंध हेश छे तेनु अडT प्रथन ४२ ले भनेरइएणं भंते! णाणावरणिज्जं कम्मं धमाणे कइ कम्मपगडीओ बंधइ?" गोयमा ! अट्ठविहबंधए वा, सत्तविह बंध वा, एवं जाव वैमाणिए - णवरं मणुस्से जहा जीवे ११ त्याहि
ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એવા પ્રશ્ન પૂછે છે કે “ હુ ભદન્ત જ્ઞાનાવરણીય કર્મીના ખધ કરનાર નારક જીવ કેટલીક પ્રકૃતિયાના અધ કરે છે, અથવા સાત
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |