Page Text
________________
मुंघा टीका स्था० २ उ०१ सू० १ जीवाजी गाना हित्यनिरूपणम् २०५ अव अनिन्द्रियाचा । तत्र-सेन्द्रियाः-संगारिणः, तन्प्रतिपक्षमता अनिन्द्रियाः सिद्धाः सयोगिकवल्यादयश्च । सोगिकवल्यादीनां भायोपमिकमायामाबादनिन्द्रियत्वा । इन्द्रियाणि हि क्षायोपशमियानि मनन्ति । तथा-संवेदका अवेदकाश्चय । तत्रसवेदकाः-स्त्रीवेदाधुदयवन्तः संसारिणः, तत्प्रतिपक्षता अवेदकाः सिद्धादयः । तथा-ससपिणश्चैव असपिणधैन । तर सतपिणः-स्पेण-आकारण सह वर्तन्ते इति सरूपिग -संस्थानवर्णादिमन्तः । सशरीरा इत्यर्थः । तथासे सेन्द्रिय और अनिन्द्रिय के भेद से भी जीव दो प्रस्तार के कहे गये हैं इनमें सेन्द्रिय जीव संसारी है और इनके प्रतिपक्षभूत जीय निद्र अनिन्द्रिय है तथा सयोग केवली आदि भी अनिन्द्रिय जीव है सयोग केवलियों को जो अनिन्द्रिय जीव कहा गया है वह क्षायोपगमिक भाव के अभाव से कहा गया है क्यों कि उनमें क्षायिक भाव और पारिणा. मिक भाव का भेद जो जीवत्व भार है वही रहता है, इन्द्रियांक्षायोपशमिक होली अर्थात इन्द्रिय जन्य ज्ञान क्षायोपामिक होता है तथा सवेदक और अवेदकके भेद से भी दो प्रकार के होते हैं जिनको जीवन नपुंसकवेद और पुरुपवेद का उदय होता है वे लवेदक जीव है और जिनको इन वेदों का उदय नहीं होता है वे अवेदक जीव हैं ये अवेदक सिद्ध आदि जीव हैं तथा रूपी और अल्पीके भेद से भी जीव दो प्रकार के हैं रूप शब्द का अर्थ आकार है इन आकार से सहित जो जीव हैं ये रूपी जीव हैं और इस आकार से रहिन जो जीव हैं वे अरूपी
એજ પ્રમાણે સેન્દ્રિય અને અનિન્દ્રિયને ભેદથી પણ જો બે પ્રકારના હોય છે. સંસારી જીવો ઈદ્રિયોથી યુક્ત હોય છે અને સિદ્ધ અનિધિ હોય છે. તથા સગી કેવલી આદિ પણ અનિયિ જ છે. યોગીવલીઓને અનિદ્રિય કહેવાનું કારણ એ છે કે તેમનામાં ભાવિકભાવ અને પરિણામિક ભાવને લદ કે જે જીવત્વ ભાવ છે એજ રહે છે તેમની ઇન્દ્રિય પ મિક હોય છે એટલે કે ઈન્દ્રિયજન્ય જ્ઞાન શિમિક હોય છે
વેદક અને અવેકને ભેદથી પણ કો બે પ્રકારના હોય છે. જે છમ વેદ, પુરુષવેદ અથવા નપુંબકવેદને ઉદય ડેય છે, તે અને
દક કહે છે જેમને તે વેદને ઉદબ નથી એવા અને દિક કહે છે. સંસારી છે સહક છેય છે અને સિદ્ધ આદિ કે પદક હોય છે.
રૂપ અને અરૂપીના ભેદથી પ! જેના બે પ્રકાર પડે છે ? કાલે આકાર. જે જ આકારથી યુક્ત હોય છે તેમને રૂપી કહે છે અને જે જે
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |