Acharanga Sutra Part 01

SR No.: 009301
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1958
Total Pages: 915
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_acharang
File Size: 25 MB

Page 713

भाचारचिन्तामणि-टीका अध्य० १ उ. ४ स. ९ अग्निसमारम्भदोपः ५७५ हणमाश्रित्यावस्यायिनः मशककीटतणजलौकादयश्च, तथा-पत्रनिश्रिताः वनस्पतिकायिकाः पत्रमाश्रित्य निवासिनः पिपीलिकाभेदाः 'घोडन' इति मगधदेशे मसिद्धाः, कीटपतद्गनीलामभृतयश्च, तथा-काष्टनिश्रिताः काष्ठं शरणीकृत्य स्थिताः धुणोद्देहिका-तदण्डादयः, अत्र कार्य शुष्कमिन्धनरूपं सा च गृह्यते । तथागोमयनिश्रिताः
गाइपदभूमिस्फोटादयः । तथा कचवरनिश्रिताः-कचवरः शुष्कतृणपत्ररजासमुद्रायरूपः, न निश्रिताः समाश्रिताः ऋमिकुन्थुकीटादयः माणाः प्राणिनः सन्ति ।
तथा-संपातिमा उत्प्टुत्योत्प्लुत्य पतनशीलाः, माणा:याणिनः दंशमशकमशिकापतगपतिपयनादयः सन्ति । एते संपातिमा आहत्य-अग्निशिखाकृप्टाः स्वयमेवोपेत्य, अग्नी संपतन्ति ।
जोय और तृण के सहारे रहने वाले मच्छर कीडे और घास की जलोक (जौंक) आदि तृण-निश्रित कहलाते हैं । पतो के सहारे रहने वाले मगध देश में प्रसिद्ध घोडन तथा कोट, पतंग एवं नालंगु (लट) आदि जीव हैं । धुन, उदई और उनके अण्डे आदि काठ के सहारे रहने वाले जीव काष्ठनिश्रित कहलाते हैं । यहाँ 'काष्ठ' शब्द से सूखा इंघनरूप काठ और गीला काठ, दोनों समझने चाहिए । तथा गोवर के आश्रित गिंडीला और भूमिस्फोटक (भूफोड) आदि जीव हैं । इसी केकार कचरे के सहारे रहने वाले कृमि कुंथुवा तथा कोडा वगैरह, ये सब प्राणी हैं। ___उड-उड कर गिरने वाले डांस, मच्छर, मक्खी पतंग, पक्षी और पवन आदि संपातिम जीव कहलाते हैं। ये संपातिम जीव आग को शिखा से स्वयं आकापित हो कर आग में गिर जाते हैं।
વાળા મચ્છર, કીડા અને ઘાસની જળ આદિ. તૃણ આશ્ચિત કહેવાય છે. પત્તાં-પાંદડાંના આશયે રહેવાવાળા મગધ દેશમાં પ્રસિદ્ધ ઘડન તથા કીટ પતંગ અને નીલગુ (લ) આદિ જીવ છે. ઘુણ ઉધેઈ અને તેનાં ઇંડાં આદિ-લાકડાના સહારે રહેવાવાળા જીવ કાણનિશ્ચિત કહેવાય છે. અહિં કાઈ શકથી સૂકાં લાકડાંરૂપ કાઇ અને લીલાં કાઇ, આ બને સમજ્યાં જોઈએ, તથા છાણમાં આશ્રય કરી રહેલાં ગિડેલા અને ભૂડા આદિ છવ છે. આ પ્રમાણે કચરાના આશ્રયે રહેવાવાળા કૃમિ, કુંથુવા તથા કીડા વગેરે, આ સર્વ પ્રાણી છે.
ઉડી-ઉડીને પડવાવાળા ડાંસ, મચ્છર, માખી, પતંગ, પક્ષી અને પવન આદિ સંપતિમ જીવ કહેવાય છે. એ સંપતિમ જીવ આગની–અગ્નિની શિખાથી પિતે सापित यन, मनिभा पाय छे.. . .
..