SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 454
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ आधाराने कपायचतुष्टये क्रोधस्य पर्वतराजिा, मानस्य शैलस्तम्भः, मायायाः वंशमूलं, लोभस्य-कृमिजरागः, उदाहरणम् । एवममत्याख्यानावरणीयकपाया: क्रोधादयश्चत्वारा४। तत्र प्रत्याख्यान द्विविधम् - देशविति-सर्वविरति-भेदात् । प्रत्याख्यानमित्यत्र प्रतिशब्दः। पतिपेधवाची, प्रतिपेधस्याख्यान प्रकाशनम्-प्रत्याख्यानम् । 'सर्वान् माणिनो न हन्मि यावज्जीयम्' इत्यादि भावतः स्वाचार्यादि समीप प्रकाशनमित्यर्थः । प्रत्याख्यानस्यावरणीयम् प्रत्याख्यानावरणीयम्, न प्रत्याख्यानावरणीयम् = अपत्याख्यानावरणीयम् । अत्रोपमार्यो ‘न-शन्दः । (पर्वत फटने से उत्पन्न हुई दरार) का, मान को शैलस्तंभका, मायाको वासकी लडका और लोमको किरमिची रंगका उदाहरण दिया गया है। इसी प्रकार अप्रत्याख्यानावरण के कोष आदि चार भेद हैं । प्रत्याख्यान दो प्रकारका है-देशविरति और सर्वविरति । 'प्रत्याख्यान' शब्द में 'प्रति' उपसर्ग निषेध वाचक है, अर्थात् प्रतिपेध का प्रकाश करना प्रत्याख्यान है, अर्थात् "मैं जीवनपर्यन्त किसी भी प्राणीकी हिंसा नहीं करूँगा" इत्यादि प्रकार से भावपूर्वक अपने आचार्य आदि के समक्ष प्रकाशित फरना प्रत्याख्यान है। प्रत्याख्यान का आवरणीय प्रत्याख्यानावरणीय कहलाता है। जो प्रत्याख्यानावरणीय न हो वह अप्रत्याख्यानावरणीय है। यहाँ 'न' शब्द उपमा के अर्थ में है, अर्थात् जो कपाय प्रत्याख्यानावरणीय के समान हो वह अप्रत्याख्यानावरणीय ઉત્પન્ન થયેલી ફાટ-ચીર) માનને લિસ્તંભનું, માથાને વાંસની જડનું અને લોભને કિમીચ રંગનું ઉદાહરણ આપ્યું છે. આ પ્રમાણે અપ્રત્યાખ્યાનાવરણના ક્રોધ આદી ચાર ભેદ છે. પ્રત્યાખ્યાન બે stal छ-शिविरति मन समिति 'प्रत्याख्यान' शम्भ 'प्रति' स निबंधવાચક છે. અર્થાત્ પ્રતિધને પ્રકાશ કરે તે પ્રત્યાખ્યાન છે. અર્થાતુ જીવન સુધી કઈ પણ પ્રાણીની હિંસા કરીશ નહી.” ઈત્યાદિ પ્રકારે ભાવપૂર્વક પિતાના આચાર્ય આદિના સમક્ષ પ્રકાશિત કરવું તે પ્રત્યાખ્યાન છે. પ્રત્યાખ્યાન ન આવરણીય પ્રત્યાખ્યાનાવરણીય पाय 2.२ प्रत्याभ्यानापरणीय नाय ते अप्रत्याध्यानातीय छे. महिन' પદ ઉપમાના અર્થમાં છે. અર્થાત્---જે કષાય પ્રત્યાખ્યાનાવરણીયની સમાન હોય તે અપ્રત્યાખ્યાનાવરણીય કહેવાય છે. અથવા “ અલ્પ- એવા અર્થ : -
SR No.009301
Book TitleAcharanga Sutra Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1958
Total Pages915
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_acharang
File Size25 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy