________________
સમાધિ મરણ
* સાધુ-સાધ્વી ભગવંતે પ્રતિક્રમણ કરવાનું હોય અને મૃતક પડેલું હોય તો જુદા સ્થાને પ્રતિક્રમણ કરવું. તેમ ન થઈ શકે તેવું હોય તો છેવટે તે રૂમમાં જ પડદો રાખીને પ્રતિક્રમણ મનમાં કરવું.
* જો ગૃહસ્થ હાજર ન હોય અને મૃતકને વોસિરાવતા પહેલાં રાત્રિના જાગવું પડે તો પ્રૌઢ અને ધીર સાધુએ જાગવું. માત્રક (કુંડી)માં માત્રુ પાસે રાખવું. જો કદાચિત્ મૃતક (મડદું) ઊભું થાય તો ડાબા હાથમાં માત્ર લઈ. બુ બુઝ્ઝ બુઝ્ઝગા કહી મૃતક પર છાંટવું. વોસિરાવ્યા બાદ શ્રાવડે ડરવાનું કર્તવ્ય
૧૦૭
મૃતકનાં મસ્તક દાઢી-મૂછના વાળનું મુંડન કરાવવું. હાથની છેલ્લી આંગળીના ટેરવાનો છેદ કરવો. હાથ-પગના આંગળાને સફેદ સૂતરથી બંધ કરવો.
ત્યાર પછી એક કથરોટમાં મૃતકને બેસાડીને કાચા પાણી વડે સ્નાન કરાવવું. નવા સુંવાળા કપડાથી મૃતકનું શરીર લૂંછવું. સુખડ-કેસર-બરાસથી મૃતકના શરીરને વિલેપન કરવું.
* જો સાધુ હોય તો મૃતકને નવો ચોલપટ્ટો પહેરાવી, તેના ઉપર નવો કંદોરો બાંધવો.
નવો કડો પહેરાવવો. તે કપડાના ચાર છેડે તથા મધ્યમાં કેસરના અવળા સાથિયા કરવા.
કપડા સિવાયના અન્ય ચોલપટ્ટો વગેરે બીજાં વસ્ત્રોને માત્ર કેસરના છાંટણાં કરવાં. જો (પાલખી) માંડવી બનાવી હોય તો બેસાડવાની જગ્યાએ આટા (લોટ)નો અવળો સાથિયો કરી મૃતકને બેસાડી શરીરને માંડવી સાથે બરાબર બાંધવું. જો (પાલખી) માંડવીને બદલે નનામી હોય તો એક મજબૂત કપડાનો ઉત્તરપટ્ટો પાથરીને વચ્ચે આટાનો અવળો સાથિયો કરી મૃતકને સુવડાવવું.
જો સાધ્વીનું મૃતક હોય તો શ્રાવિકાઓએ ઉપર પહેરાવવાના કપડાને ચાર ખૂણે અને મધ્યમાં કેસરથી અવળા સાથિયા કરવા તેમજ બીજાં વસ્ત્રોને કેસરનાં છાંટણા કરવા.
* નીચે પહેલા નાવના આકારે લંગોટ પહેરાવવો.
