________________
લેધર કાઉન્સિલના રિપોર્ટ પ્રમાણે ભારતમાં ચર્મ ઉદ્યોગને અતિ પ્રમાણમાં ‘કાચો માલ’ (પ્રાણીઓ) મળી રહ્યો છે, કારણ કે વિશ્વનાં ૨૧% પ્રાણીઓ અને ૧૧% ઘેટાં-બકરાંની વસતિ ભારતમાં છે. ૯ એપ્રિલ, ૨૦૧૩ના ‘ઈકોનોમિક ટાઈમ્સ’ના સમાચાર મુજબ વધતી માગને પહોંચી વળવા માટે ચર્મ ઉદ્યોગ પ્રાણીઓનો ઉછેર કરશે. આનો ચોખ્ખો મતલબ એ જ થાય કે પ્રાણીઓનો ઉછેર કરીને એમને માત્ર ચામડું મેળવવા માટે મારી નાખવાં.
દુનિયાના અતિ વિકસિત દેશો પર્યાવરણ અને એના નાગરિકોનાં સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં લઈને ચામડું બનાવવાની પ્રક્રિયા (Leather Tanning) પોતાના દેશમાં કરવા નથી માગતા. એ ભારત અને બાંગ્લાદેશમાંથી ચામડાંની આયાત કરવાનું વધારે પસંદ કરે છે. ચામડું બનાવવાની પ્રક્રિયા એવી છે કે જેમાં કામ કરતા માણસોનાં આરોગ્ય માટે એ ખૂબ જ જોખમદાયક છે અને એનાથી પાણીનું પ્રદૂષણ પણ બહુ જ થાય છે.
Fashion Victim
Who pays for your leather shoes?
પ્રાણીઓનું દૂધ લેશું ત્યાં સુધી ભગવાન માફ કરશે,
પરંતુ આપણે જ્યારે એમનાં લોહીની ધાર વહેરાવશું તો ભયંકર મુશ્કેલીમાં મુકાશું.
-જયભિખ્ખુ નામના લેખકના એક પુસ્તકમાંથી.
૧૧
