Karm Bandha Vivechan Varnan

SR No.: 009179
Original Sutra Author: N/A
Author: Narvahanvijay
Publisher: Narvahanvijay
Total Pages: 44
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 12 MB

Page 37

રાગ રહેલો છે એ ધીમે ધીમે ઓછો થતાં આત્મબલ પેદા થતાં જીવ ગ્રંથીભેદ સુધી પહોંચીને સમકીતની. પ્રાપ્તિ કરી શકે છે. માટે શ્રી સુધર્માસ્વામી ભગવાને આ છએ વાતોને મોહના તાળાને ઉઘાડવાની ચાવીઓ. રૂપે કહેલી છે. જેમ જેમ જીવ આની વિચારણા વારંવાર કરે તેમ તેમ જીવને ધર્મની પ્રાપ્તિ સુલભ થતી જાય છે. આ રીતે ધર્મની પ્રાપ્તિ કરતા કરતા જીવ ઉપશમ સમીકીત અથવા ક્ષયોપશમ સમકીતને પ્રાપ્ત કરી સારો કાળ હોય એટલે તીર્થંકરોનો કાળ હોય-પ્રથમ સંઘયણ હોય-આઠ વરસ ઉપરની ઉંમર હોય અને મનુષ્ય જન્મ મળેલો હોય તો જીવ જ્યોપશમ સમકીતના કાળમાં શુભ પ્રકૃતિઓનો ચાર ઠાણીયો રસ બાંધતા બાંધતા ઉદયમાં લાવીને ગુણ પ્રાપ્તિ કરતો કરતો મિથ્યાત્વ મોહનીય, મિશ્ર મોહનીય અને સમ્યક્ત્વ મોહનીય એ ત્રણનો ક્ષય કરતા પહેલા અનંતાનુબંધિ ચારે કષાયના પુદ્ગલોને નાશ કરી એ ત્રણેય દર્શન મોહનીયનો સંપૂર્ણ નાશ કરે છે અને જીવો ક્ષાયિક સમકીતની પ્રાપ્તિ કરે છે એ ક્ષાયિક સમીકીત પામતા. પહેલા કોઇપણ ગતિનું આયુષ્ય બંધાઇ ગયું હોય તો એ જીવો સાતમા ગુણસ્થાનકથી આગળના ગુણસ્થાનકને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. એવી જ રીતે ક્ષયોપસમ સમકીતના કાળમાં જે જીવોએ તીર્થકર નામકર્મ નિકાચીત કરેલ હોય તે જીવો પણ સાતમાં ગુણસ્થાનકથી આગળના ગુણસ્થાનકને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. (ક્ષપકશ્રેણી વાળા ગુણસ્થાનકને આશ્રયીને સમજવું) આયુષ્ય ન બંધાયેલું હોય અને જિનનામ નિકાચીત થયેલું ન હોય એવા જીવો ક્ષાયિક સમીકીતની પ્રાપ્તિ કરીને પુણ્ય પ્રકૃતિના ઉદયને ભોગવતા સામર્થ્યયોગ રૂપે સત્વ પેદા કરીને ક્ષયોપશમ ભાવના ધર્મને નાશ કરવા માટે ક્ષાયિક ભાવના ધર્મને પ્રાપ્ત કરવા માટે જીવ સૌથી પહેલા મોહનીય કર્મનો સંપૂર્ણ નાશ કરે છે જેને ક્ષપકશ્રેણિ કહેવાય છે.
એટલે કે શુભ પ્રકૃતિઓનો રસ ભોગવતાં સાથે સાથે અશુભ પ્રકૃતિઓનો અલ્પ રસ ભોગવતા સંપૂર્ણ રાગ દ્વેષથી રહિત થઇ વીતરાગ દશાને પ્રાપ્ત કરી ક્ષાયિક ચારિત્રને પ્રાપ્ત કરે છે અને થોડોક કાળા વિશ્રામ કરી જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય અને અંતરાય કર્મનો સંપૂર્ણ નાશ કરી ક્ષાયિક જ્ઞાન, ક્ષાયિક દર્શન અને ક્ષાયિક વીર્યને પ્રાપ્ત કરે છે જેને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કહેવાય છે.
કેવલજ્ઞાનીનો કાળ ઉત્કૃષ્ટથી આઠ વર્ષ ન્યૂન પૂર્વક્રોડ વરસ સુધી ભોગવતા અનેક જીવોને કેવલજ્ઞાન પામવાના માર્ગમાં જોડતા છેલ્લા અંતર્મુહૂર્તે મન-વચન-કાયાના યોગના વ્યાપારને સંપૂર્ણ નાશા કરીને યોગ રહિતપણું પ્રાપ્ત કરે છે. આ બધો પુરૂષાર્થ જીવ શુભ પ્રકૃતિના પુણ્યના ઉદયકાળમાં કરતો જાય છે અને છેલ્લે એજ પુણ્ય, આયુષ્યનો ભોગવટો પૂર્ણ થતાં વેદનીય-આયુષ્ય-નામ અને ગોત્ર એ કર્મોનો સંપૂર્ણ નાશ કરે છે અને જીવ સિદ્ધિગતિને પામે છે.
આથી નિશ્ચિત થાય છેકે શુભ પ્રકૃતિઓનો ચાર ઠાણીયો રસ દોષોને નાશ કરવામાં અને ગુણ પ્રાપ્તિમાં સહાયભૂત થતો હોવાથી છેલ્લે સંપૂર્ણ ગુણોને પ્રાપ્ત કરાવી એની જાતે જ આત્મપ્રદેશોથી છૂટા પડીને શુભ પ્રકૃતિઓના પુલો જગતને વિષે વિખરાઇ જાય છે એટલે નાશ પામે છે. આથી શુભ પ્રકૃતિઓનો ચાર ઠાણીયો રસ પ્રશસ્ત રૂપે કહેવાય છે.
- દશમાં ગુણસ્થાનકે ઉપશમ શ્રેણિવાળા જીવો સંજ્વલન લોભનો સંપૂર્ણ ઉપશમ કરીને અગ્યારમાં ગુણસ્થાનકને પ્રાપ્ત કરે ત્યારે મોહનીય કર્મનો સંપૂર્ણ ઉપશમ હોય છે. ત્યારે એક અંતર્મુહૂર્ત સુધી રાગ-દ્વેષના ઉદય વગરનો કાળ હોય છે અને ત્યારે એ જીવો વીતરાગદશાનો અનભવ કરે છે. ત્યાર પછી દશમા ગણસ્થાનકને પ્રાપ્ત કરે ત્યારે સંજવલન લોભનો ઉદય પેદા થાય છે અને તે વખતે બે ઠાણીયા રસનો બંધ શરૂ કરે છે.
Page 37 of 44