18 Dosho thi Rathit Arihant Parmatma

SR No.: 009168
Original Sutra Author: N/A
Author: Narvahanvijay
Publisher: Narvahanvijay
Total Pages: 76
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 52

અરતિ મોહનીય કર્મ ચાર કારણોથી બંધાય છે.
૧. બીજાના ગુણોને ગુણરૂપે જોવાને બદલે દોષરૂપે જોઇને અનેક પ્રકારની વિચારણાઓ કર્યા કરવી-વિકલ્પો કર્યા કરવા તે અરતિના બંધનું કારણ કહેલું છે. એટલે કે બીજાના ગુણોને સાંભળતા કે જોતાં એમાં કાંઇને કાંઇ દોષારોપણ કર્યા કરવું તે અસૂયા કહેવાય છે. એટલે કે “ગુણોને દોષ રૂપે જોવા તે અસૂયા જ્યારે કોઇની બાહ્ય સાહ્યબી સંપત્તિ ન ખમાય તે ઈર્ષ્યા અથવા અદેખાઇ કહેવાય છે.”
૨. પોતે પાપ કરતો જાય અને બીજાને પાપ કરવાની ટેવ પાડ્યા કરે પાપમાં જોડે તે.
૩. બીજા જીવોના અંતરમાં જે નિમિત્તથી આનંદ પેદા થયો હોય તે આનંદને નાશ કરવાનો પ્રયત્ન કરવો એટલે એના અંતરના આનંદનો નાશ કરવો તે અને
૪. બીજા જીવોના દુઃખોને જાઇને આનંદ પેદા કર્યા કરવો, સારું થયું આવું થવું જ જોઇતું હતુ. આવી વિચારણાઓ વારંવાર કરીને અંતરમાં આનંદ પામવો તે.
આ ચાર કારણો અથવા ચાર કારણોમાંથી કોઇને કોઇ એક કારણથી જીવો અરતિ મોહનીયા કર્મનો બંધ કર્યા જ કરે છે.
જે જીવોના અંતરમાં પાપ ભીરતા રહેલી હોય તે જીવોથી પાપ સહજતાથી ન થાય.
જે પાપની સળતાથી સુખ, સાહ્યબી, સંપત્તિ મલે તે જીવો પાપને પાપ માનતા નથી એમ કહેવાય છે. (૮) સેંક મેંહનીય કર્મ -
શોક મોહનીય કર્મ ત્રણ કારણોથી બંધાય છે.
૧. મનમાં એટલે અંતરમાં શોક રાખીને પોતેને પોતે બળ્યા કરે અને પોતાના અજ્ઞાનથી જ્યાં જાય ત્યાં બીજાને શોક પેદા કરાવે અથવા દયા પેદા કરાવે. એવા શોકવાળા વચનો બોલ્યા કરે કે જેથી બીજાના અંતરમાં એવા ભાવો થયા કરે.
૨. અજ્ઞાનના ક્ષયોપશમભાવથી પોતાની સાથે બીજા જીવો શોકમાં કેમ સહાયભૂત થાય અને પોતાના વચનોથી બીજાને શાકવાળા બનાવવા પ્રયત્ન કર્યા કરવો તે.
૩. રડવું એટલે રૂદન કર્યા કરવું, વારંવાર રૂદન કરવામાં આસક્તિ પેદા કરવી. પોતે રૂવે અને સાથે બીજાને પણ રોવડાવે એવી રીતનો પ્રયત્ન કરવો.
આ ત્રણ કારણોથી અથવા ત્રણમાંથી કોઇ એકાદ કારણોથી જીવો શોક મોહનીય કર્મનો બંધ કર્યા જ કરે છે. (૯) ભય મેંહનીય કર્મ :
ભય મોહનીય કર્મ ચાર કારણોથી બંધાય છે.
૧. નિરંતર બીકણપણું રાખીને જીવન જીવ્યા કરવું, પુણ્યથી મળેલી સામગ્રી ચાલી ન જાય એની કાળજી રાખીને જીવન જીવ્યા કરવું તે.
૨. બીજા જીવોને ડરાવવાથી અથવા બીવરાવવાથી વારંવાર બીજા જીવોને કેમ ડરાવવા અને એ રીતે ડરાવવામાં આનંદ માનવો તે.
૩. બીજા જીવોને દુ:ખ આપવાથી અથવા ત્રાસ આપવાથી. ૪. કોઇપણ જીવને મારવાની ભાવના રાખવાથી એટલે કે બીજાને સામાન્ય પણ ટપલી મારે તો
Page 52 of 76