________________
પહેલો ચિત્રપટ : આત્માનો વિકાસક્રમ
૧૪૧
દડો છે તે અવ્યવહારરાશિની સૂક્ષ્મનિગોદનો દડો છે.
આ સૂક્ષ્મનિગોદ(વનસ્પતિ)ના જીવો ચૌદ રાજલોકમાં સર્વત્ર-સિદ્ધશિલામાં પણ - ઠાંસીને ભરેલા છે. આ બોલમાંથી જીવો નીકળે ત્યારે તે વ્યવહારરાશિમાં આવેલા ગણાય.
સૂક્ષ્મનિગોદમાંથી નીકળીને બાદર નિગોદમાં આવે. પછી ક્રમશઃ પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને પ્રત્યેક વનસ્પતિમાં આવે.
સંસાર કદી ખાલી થાય નહિ : અવ્યવહારરાશિની સૂક્ષ્મનિગોદમાં આઠમા નંબરના સર્વોત્કૃષ્ટ અનંતાનંત જીવો છે. આજ સુધીમાં પાંચમાં નંબરના અનંતાનંત જીવો તેમાંથી ધીમે ધીમે નીકળ્યા. જે મોશે પહોંચ્યા.
- કોઈ ક્યારે પણ સવાલ પૂછે કે જે હજી મોક્ષ પામ્યા નથી તે જીવો કેટલા છે? તેનો જવાબ હંમેશા એક જ રહે છે કે એક જ નિગોદનો અનંતમો ભાગ આજ સુધીમાં સિદ્ધિપદને પામ્યો છે. અનંતો કાળ પસાર થશે, તેમાં અનંત જીવો વળી મોક્ષે જશે તો ય આ જ જવાબ આપવામાં આવશે.
जइआइ होइ पुच्छा, जिणाण मग्गंमि उत्तरं तझ्या इक्कस्स निगोअस्स ऽणंतभागो य सिद्धिगओ ॥
આનો ટૂંકો અર્થ એ છે કે સંસારમાં આઠમા નંબરના અનંતાનંત જીવોની સંખ્યા એટલી બધી મોટી છે કે તેમાંથી ગમે તેટલા જીવો મોક્ષે જાય તો ય સંસાર ખાલી થઈ જવાનો નથી.
દા.ત. સંસારના તમામ જીવોની સંખ્યા પાંચ કરોડ છે અને ભવિષ્યકાળની • સંખ્યા એક હજાર સમય છે. દરેક સમયે ૧૦૮ જીવો સતત “મોક્ષમાં જતા
જ રહે તો ય ૧૦૮ X ૧000 = ૧,૦૮000 જ થાય. હજી પાંચ ક્રોડ જીવોમાંથી તો કેટલા બધા બાકી રહી ગયા ? આ તો અસત્કલ્પનાથી સમજાવવાની વાત છે.
કયા પાપના કારણે નિગોદમાં અનંતકાળ ?
નિગોદના જીવ હિંસા, જૂઠ, ચોરી, મૈથુન કે પરિગ્રહ નામનાં મોટાં પાપોમાંનું એક પણ પાપ કરતા નથી તો તેઓ કયા કારણસર ત્યાં અનંતકાળ , કાઢે છે ? અસહ્ય વેદના ભોગવે છે ? પાપ નહિ કરવા છતાં આટલું બધું દુઃખ શાથી ?”
